موزه UCCA Clay Museum واقع در ییژینگ چین، توسط معمار ژاپنی کنگو کوما طراحی شده است. این موزه که در قلب شهر معروف به «پایتخت سرامیک» قرار دارد، به میراث سفالگری ییژینگ، به‌ویژه استفاده از خاک رس بنفش، ادای احترام می‌کند. ایده گرفتن معماران از سنت‌های باستانی، فراتر از صرفاً الهام هنری، اهمیتی چندلایه دارد که در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و حتی محیط‌زیستی معنا پیدا می‌کند.
استفاده از عناصر سنتی و تاریخی به حفظ و تقویت هویت فرهنگی یک جامعه کمک می‌کند. وقتی معمار به تاریخ و سنت‌های محلی احترام می‌گذارد، ارتباطی عمیق میان گذشته و حال برقرار می‌کند که به تداوم میراث معنوی و فرهنگی کمک می‌کند. در مورد این پروژه، ارجاع به فرهنگ سرامیک ییشینگ نه‌تنها به تاریخ این هنر احترام می‌گذارد، بلکه آن را در قالب جدیدی زنده نگه می‌دارد.
کِنگو کوما (Kengo Kuma) معمار برجستۀ ژاپنی، به‌خاطر توجه ویژه به هماهنگی با طبیعت و استفاده خلاقانه از متریال‌های بومی و طبیعی شهرت دارد. آثار او غالباً تلاش می‌کنند تا مرز بین معماری و محیط طبیعی را محو کنند. چند نکته کلیدی در سبک معماری او عبارتند از:
- پاسخ به محیط زیست
- استفاده از مواد طبیعی
- احترام به سنت‌ها
به گفتۀ طراحان، آن‌ها موزه هنر را طراحی کردند تا فرهنگ سرامیک ییشینگ را که به‌عنوان «پایتخت سرامیک» شناخته می‌شود و به تولید سفال با استفاده از خاک رس بنفش شهرت دارد، به نمایش بگذارد. این سایت زمانی مرکز فرهنگ سرامیک ییشینگ بود و کارگاه‌ها و کارخانه‌های سفال‌سازی متعددی در آن فعالیت می‌کردند. این پروژه در راستای طرح جامع برای بازتوسعۀ این منطقه است و مرکز فرهنگی سرامیک، کارگاه‌ها و آتلیه‌ها را در خود جای داده و در عین حال بقایای کارخانه‌های متروکه را حفظ می‌کند.
رویکرد فرم
حجمی که شبیه به کوهی از سفال است، از کوه شوشان که در نزدیکی محل پروژه قرار دارد و توسط سو دونگ‌پو، نویسنده سلسله سونگ شمالی، مورد تقدیر قرار گرفته الهام گرفته شده است، همچنین از کوره اژدها، یک کوره صعودی که به مدت ۶۰۰ سال به‌طور مداوم استفاده شده است. این حجم به شکل کوه، سوراخ‌هایی دارد که ارتباطی با کارخانه سفال و کانال ایجاد می‌کند و به‌طور یکپارچه ساختمان را با محور سایت و مجموعه کارخانه‌های اطراف آن تلفیق می‌کند.
سقف، که ساختاری پوسته‌ای معکوس و حک‌شده توسط کره‌های مجازی است، توسط چهار لایه تیرهای مشبک چوبی پشتیبانی می‌شود. این ساختار چوبی سبک، اما مستحکم، تغییرات پویایی را به فضای داخلی می‌بخشد و خطوط دید و جریان حرکت را به عمق بیشتری از ساختمان هدایت می‌کند.
نمای ساختمان، که حس «گرمای» سفال در کارگاه‌های تولیدی را تداعی می‌کند، با همکاری صنعتگران محلی طراحی شده است. سطح ناهموار آن با لعاب‌هایی با درجه‌بندی رنگ‌های متفاوت پوشیده شده که بسته به زمان روز و فصل، جلوه‌های متنوعی ایجاد می‌کند. این پانل‌های سرامیکی که به گرمی و کمی زبری ظروف چای چینی هستند، تاریخ و فرهنگ شهر سفالگری را که بیش از هزار سال نسل به نسل منتقل شده است، در خود جای داده‌اند
بسیاری از سنت‌های باستانی بر اساس شرایط اقلیمی و محیطی توسعه یافته‌اند. استفاده از تکنیک‌ها و مواد محلی نه‌تنها از نظر زیبایی‌شناختی مؤثر است، بلکه به کاهش تأثیرات زیست‌محیطی و استفاده بهینه از منابع طبیعی کمک می‌کند.
سرمایۀ اجتماعی
ایده گرفتن از سنت‌ها به معنای تکرار صرف گذشته نیست، بلکه فرصتی برای بازتعریف و تطبیق آن‌ها با نیازهای معاصر است. این نوع طراحی، پلی میان اصالت و نوآوری می‌سازد و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان میراث فرهنگی را به گونه‌ای معنادار و خلاقانه در زندگی مدرن گنجاند.
وقتی یک پروژه با استفاده از هنرها و سنت‌های محلی شکل می‌گیرد، به جامعه حس افتخار و ارزش می‌دهد. همکاری با صنعتگران محلی، مانند این پروژه، نه‌تنها مهارت‌های بومی را حفظ می‌کند، بلکه ارزش‌های اجتماعی و اقتصادی را نیز تقویت می‌کند.
در کل، این نوع معماری راهی برای پاسداری از میراث فرهنگی است، به شکلی که آن را زنده، پویا و مرتبط با زمان حال نگه دارد. این اهمیت نه‌تنها در معماری، بلکه در همه هنرها و صنایع خلاق دیده می‌شود، زیرا بدون ارتباط با گذشته، هیچ فرهنگی نمی‌تواند به شکل پایداری رشد کند.
موزه UCCA Clay
یکی از پروژه‌هایی است که مفهوم همراهی با طبیعت، و نه غلبه بر آن را، به‌خوبی ترجمه کرده است. موزه به‌دلیل ادغام هنرمندانه سنت و مدرنیته و استفاده از مصالح محلی مورد تحسین قرار گرفته است. استفاده از کاشی‌های دست‌ساز محلی نه‌تنها به تاریخچه سفالگری منطقه ادای احترام می‌کند، بلکه به پایداری و حمایت از صنعتگران محلی نیز کمک می‌کند. همچنین، فرم ساختمان که شبیه به اژدهای خفته است، به‌طور نمادین به فرهنگ و اساطیر چین اشاره دارد… .
