حدود ۹۶ روز تا بازگشایی اکسپو ۲۰۲۵ باقی‌مانده است ساخت‌وساز در محل اکسپو در حال تکمیل است. پاویون‌ها و فضاهای عمومی به‌سرعت در حال آماده‌سازی هستند. طراحی‌های مربوط به پاویون کشورهای مختلف، به‌ویژه طرح‌های معماران برجسته‌ای مانند کنگو کوما، نشان از توجه به جزئیات و نوآوری دارند. اکسپو ۲۰۲۵ قرار است بر مباحث مهمی مانند علم، محیط‌زیست، فرهنگ و اقتصاد متمرکز شود.
در این متن سعی داریم بر پاویون کشور پرتغال تمرکز کنیم.
روابط پرتغال و ژاپن به سال ۱۵۴۳ بازمی‌گردد، زمانی که دریانوردان پرتغالی در جنوب مجمع‌الجزایر ژاپن فرود آمدند. این لحظۀ تاریخی آغازگر رابطه‌ای بود که در طول قرن‌ها تکامل یافت و تأثیر قابل‌توجهی بر فرهنگ، تجارت و دیپلماسی میان این دو کشور داشت. حدود ۵۰۰ سال پیش، اقیانوس‌ها، پرتغال و ژاپن را به یکدیگر متصل کردند و همچنان در شکل‌دهی به آینده مشترک این دو کشور نقش دارند. این ارتباط در سراسر نمایشگاه، رویدادهای فرهنگی و تجاری، و حتی در منوی رستوران‌های پاویون پرتغال به نمایش گذاشته می‌شود.
پاویون پرتغال در اکسپو ۲۰۲۵ اوساکای، ژاپن، با تم «اقیانوس، گفت‌وگوی آبی» طراحی شده است. این پاویون‌ها تجربه‌ای تعاملی و چندرسانه‌ای ارائه می‌دهد که بازدیدکنندگان را به کاوش در اقیانوس به‌عنوان منبعی حیاتی دعوت می‌کند. هدف این تجربه، حرکت از چالش‌های کنونی به سوی آرمان‌شهرهایی است که امید به آینده‌ای پایدار در رابطه با اقیانوس را الهام می‌بخشد.
به‌عنوان بخشی از اکسپو ۲۰۲۵ اوساکا، پروژه «اوساکا در پرتغال» شامل یک برنامۀ فرهنگی غنی برای تقویت روابط بین این دو کشور است. با همکاری با مؤسسات و نهادهای ملی مختلف، این برنامه شامل نمایشگاه‌ها، کنفرانس‌ها، نمایش فیلم‌ها، کنسرت‌ها و دیگر رویدادها خواهد بود که مخاطبان را به تجربه‌ای عمیق از فرهنگ ژاپنی و روابط تاریخی و معاصر بین پرتغال و ژاپن دعوت می‌کند.
در نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۵ اوساکا، پرتغال از جهان دعوت می‌کند تا بر مسئاله چگونگی رابطۀ تاریخی‌اش با اقیانوس می‌تواند الهام‌بخش آینده‌ای مشترک و پایدار باشد. جوانا گومز کاردوسو، کمیسر کل پرتغال در اکسپو ۲۰۲۵ اوساکا می‌گوید: «در یک اکسپو جهانی که از ما می‌پرسد چه کاری می‌توانیم برای بهبود جوامع و زندگی‌هایمان انجام دهیم، پرتغال دوباره به اقیانوس‌ها می‌رود، منبع زندگی، تنوع زیستی، و پیوند ما با جهان»
«سال‌ها از اکسپو ۹۸ فراموش‌نشدنی گذشته است و سال‌ها از دیدار پرتغال و ژاپن می‌گذرد، اما چالش‌های پیش روی سیاره همچنان باقی است. بنابراین، با نگاه به آینده و رفاه همۀ ما، در اوساکا و همچنین در پرتغال، یک گفت‌وگوی آبی از علم، محیط‌زیست، اقتصاد، هنر و فرهنگ برای دفاع از خانه مشترکمان، سیاره آبی، ارائه خواهیم داد.»
در نوشتارهای قبلی از یک معمار معاصر ژاپنی آثاری همچون موزه سرامیک را نقل کردیم، این پاویون که توسط همان معمار ژاپنی یعنی کنگو کوما طراحی شده، بازدیدکنندگان را دعوت می‌کند تا به اقیانوس غوطه‌ور شوند و آن را کشف کنند، او به شکلی استعاری، بخشی از اقیانوس را به اکسپو ۲۰۲۵ منتقل می‌کند.
علاوه‌بر فضاهای نمایشگاهی، پاویون پرتغال طراحی‌شده توسط کنگو کوما شامل یک رستوران که غذاهای پرتغالی را به نمایش می‌گذارد، یک فروشگاه خرده‌فروشی، و یک فضای چندمنظوره برای رویدادها در اکسپو ۲۰۲۵ اوساکا است. این ویژگی‌ها به ترویج اقتصاد آبی پرتغال، گردشگری و میراث فرهنگی آن کمک می‌کنند. قرارگیری استراتژیک این پاویون در نزدیکی حلقۀ بزرگ اکسپو تعامل خوشایندی بین این دو فضا ایجاد می‌کند.
کنگو کوما معمار ژاپنی است که به دلیل رویکرد نوآورانه و حساسیت به محیط زیست و فرهنگ ژاپنی شناخته می‌شود. طراحی‌های او به‌طور معمول به گونه‌ای است که فضاهای داخلی و خارجی به هم پیوسته‌اند و تعاملات طبیعی مانند نور، باد و دید از منظرهای طبیعی در نظر گرفته می‌شود همچنین معماری او بر اساس سادگی و استفاده از فرم‌های پایه‌ای استوار است. کوما با فلسفه‌ای عمیق از معماری در پی ایجاد فضاهایی است که با روح و تاریخ محیطشان هم‌خوانی داشته باشند. او همچنین معمار اصلی استادیوم ملی توکیو برای بازی‌های المپیک ۲۰۲۰ توکیو بود، که طراحی‌اش تحت‌تأثیر سنت‌های ژاپنی و تلاش برای ایجاد یک فضای باز و منطبق با طبیعت قرار داشت.
طراحی پاویون، جوهره اقیانوس را به شکلی معماری و پویا ترجمه می‌کند. این سازه که در یکی از فضاهای برجستۀ سایت اکسپو قرار دارد، با استفاده از طناب‌های معلق و تورهای بازیافتی ساخته شده است و سیالیت امواج را بازتاب می‌دهد. این مواد با عناصری طبیعی مانند نور خورشید و باد تعامل می‌کنند و نمادی از تعهد پرتغال به اقتصاد دایره‌ای و کاهش اثرات زیست‌محیطی آن هستند. از بیرون، فرم‌های روان پاویون تصویری بصری ایجاد می‌کنند که بخش بالایی آن حالتی شناور دارد و حس غوطه‌وری را به نمایش می‌گذارد که با تم اکسپو، یعنی توانمندسازی زندگی‌ها، هم‌خوانی دارد.
این نمایشگاه بستری برای دستیابی به اهداف توسعۀ پایدار ملل متحد ۲۰۳۰ است که با زمینۀ طراحی جوامع آینده برای زندگی برگزار خواهد شد. تمرکز این نمایشگاه بر سه حوزۀ نجات زندگی از طریق مبارزه با بیماری‌ها و گسترش طول عمر، قدرت‌بخشی به زندگی از طریق آموزش و کار، و ارتباطات میان جوامع و فرهنگ‌ها قرار دارد.
شراکتی برای آینده‌ای پایدار
اکسپو ۲۰۲۵ اوساکا فضایی برای تأکید بر اهمیت اقیانوس‌های سالم برای بشریت خواهد بود و نشان می‌دهد که همکاری بین‌المللی برای مقابله با چالش‌های جهانی پایداری و حفاظت از منابع طبیعی ضروری است. با پیش‌بینی ۲۸.۲ میلیون بازدیدکننده، که 3.5 میلیون نفر از آن‌ها خارجی هستند، این رویداد فرصتی منحصر‌به‌فرد برای پرتغال فراهم می‌آورد تا قابل‌مشاهده بودن بین‌المللی خود را ارتقا دهد. پیش‌بینی می‌شود پاویون پرتغال حدود 5 درصد از بازدیدکنندگان را جذب کند و تجربه‌ای فراگیر ارائه دهد که نقش اقیانوس در آینده‌ای پایدار برای بشریت را برجسته می‌کند.
در داخل، پاویون میزبان یک نمایشگاه است که به دو بخش مجزا اما به هم پیوسته تقسیم شده است. بخش اول به بررسی رابطۀ تاریخی پرتغال با اقیانوس و پیوندهای فرهنگی آن با ژاپن می‌پردازد و از ترکیب بیان‌های هنری، آثار تاریخی و نمایش‌های تعاملی بهره می‌گیرد. این روایت، میراث دریانوردی پرتغال را برجسته می‌کند و فناوری‌های نوآورانه‌ای را که همچنان آینده آن را شکل می‌دهند به نمایش می‌گذارد.
بخش دوم تمرکز را به سمت پایداری می‌برد و یک تجربۀ چندرسانه‌ای غوطه‌ور ارائه می‌دهد که چالش‌های زیست‌محیطی فوری را مطرح می‌کند و آینده‌ای هماهنگ را معرفی می‌کند که در آن بشریت و اقیانوس در کنار هم هم‌زیستی دارند.
این حضور نشان‌دهنده اهمیت اقیانوس‌ها در ساخت آینده است و به چالش‌هایی مانند تغییرات اقلیمی، حفظ تنوع زیستی و توسعۀ پایدار می‌پردازد. با هم‌سویی با موضوع اصلی نمایشگاه «طراحی جامعه آینده برای زندگی ما»، مشارکت پرتغال در پاویون خود راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را ارائه می‌دهد که حفاظت از اکوسیستم‌های دریایی را با رشد اقتصادی پایدار ترکیب کرده و این کشور را به‌عنوان یک رهبر جهانی در پایداری و حفظ محیط‌زیست معرفی می‌کند. این بخش که برای درگیر کردن بازدیدکنندگان در یک تجربۀ چندرسانه‌ای هنری، غوطه‌ور و تعاملی طراحی شده است، بر فوریت حفاظت از اقیانوس‌ها تأکید می‌کند. این نمایشگاه مخاطبان را دعوت می‌کند تا سفری را آغاز کنند که با چالش‌های زیست‌محیطی کنونی آغاز می‌شود و به «آرمان‌شهرهای شگفت‌انگیز» ختم می‌شود که امید را برای آینده‌ای پایدار القا می‌کند.
