برای عاشق شدن هیچ وقت دیر نیست. کیک محبوب من؛ فیلم بلندی به کارگردانی مریم مقدم و بهتاش صناییها است که داستان زنی ۷۰ ساله در تهران را روایت می‌کند که به دنبال عشق جدیدی است. فیلمی عمیقاً تکان‌دهنده درباره تنهایی، امید و سرکوب رژیم ایران. مریم مقدم و بهتاش صناییها نتوانستند در نمایش فیلم در برلیناله شرکت کنند: آنها اجازه خروج از کشور را نداشتند.
لیلی فرهادپور نقش اول را بازی کرد. محصول مشترک بین‌المللی ایران، فرانسه، سوئد و آلمان در فوریه ۲۰۲۴ در هفتاد و چهارمین جشنواره برلیناله به نمایش درآمد.
مهین (لیلی فرهادپور) زنی سالخورده که جرأت می‌کند خواسته‌های خود را برخلاف انتظارات جامعه زندگی کند. او تنهاست. شوهرش مدت‌هاست که فوت کرده و فرزندانش کشور را ترک کرده‌اند. یک روز، در یک چای عصرانه با دوستان، او این قدرت را پیدا می‌کند که قلبش را به روی عشق جدیدی باز کند. یک برخورد خودجوش تبدیل به یک شب غافلگیرکننده و فراموش‌نشدنی برای مهین می‌شود.
نگاه مهین به دنیا تغییر می‌کند: او جرات می‌کند دوباره از زندگی بیش‌تر بخواهد. او شروع به شکستن روال تنهایی خود می‌کند و به دنبال آشنایی‌های جدید می‌گردد. این کار آسانی نیست، به ویژه در ایران که در آن ظلم و آزار زنان به ویژه در سال‌های اخیر افزایش یافته است.
یک روز در حین صرف ناهار در رستوران ارتش، متوجه مردی می‌شود که به اندازه او تنها پشت میز او نشسته است: فرامرز (اسماعیل محرابی)، راننده تاکسی. مهین وارد ناشناخته می‌شود و از او می خواهد که او را به خانه برساند. وقتی تاکسی او جلوی خانه او می‌ایستد، مدت هاست که مشخص شده است که فرامرز با او پیاده می شود و از اینجا به بعد زیباترین اولین قراری است که مخاطبان برلیناله تا به حال دیده‌اند.
فرامرز که به طور غیرمنتظره‌ای از تنهایی بیرون آمده و به سختی میتواند شانس خود را باور کند زیرا هیچ زنی تا به حال اولین حرکت را انجام نداده است. مهین که مدت‌ها بود امیدش را از زنده بودن دوباره قطع کرده بود. مریم مقدم و بهتاش سناییها مدام تصاویر جدیدی از نزدیکی این دو پیدا می‌کنند که در ابتدا با تردید و سپس کاملاً با یکدیگر درگیر می‌شوند.
کیک محبوب من: اجازه خروج برای فیلمسازان وجود ندارد
علاوه بر تمام لحظات دلخراش بین دو شخصیت اصلی، یکی از قوی‌ترین سکانس‌های فیلم حتی قبل از همدیگر رخ می‌دهد: مهین در حین قدم زدن در پارک مشاهده می‌کند که چگونه پلیس اخلاق قصد دارد زن جوانی را به دلیل حجابش دستگیر کند. مناسب نیست مهین به قدری از زن جوان دفاع می کند که پلیس اخلاق او را رها می‌کند. گفتگوی بعدی مهین و زن جوان تنها چند لحظه طول می‌کشد و با این حال در این لحظه شدت کامل نظام سرکوب آشکار می‌شود
در نشست خبری «کیک محبوبه من» صندلی‌های این دو کارگردان ایرانی خالی ماند: مریم مقدم و بهتاش صناعی‌ها مجوز خروج از برلیناله را دریافت نکردند و به دلیل فعالیت‌های هنری‌شان تهدید به پیگیری قانونی می‌شوند. هیچ کس صبح امروز جمعه نمی‌پرسد جشنواره فیلم امسال چقدر سیاسی است؟
بیانیه ۱۶ فوریه ۲۰۲۴: گرچه آنها با فیلم خود به مسابقه دعوت شده بودند، متاسفانه نتوانستند به برلین بیایند. دولت کشورشان ایران گذرنامه‌های آنها را مصادره و ممنوعیت سفر وضع کرد. صندلی های آنها در کنفرانس مطبوعاتی باید خالی می ماند. اما نگذاشتند صدایشان ممنوع شود. لیلی فرهادپور بازیگر زن سینما در سالن مملو از بیانیه مریم مقدم و بهتاش صناییها را خواند.
گزارش تصویری: پیمان تبرخون
Videoreportage: Peyman Tabarkhun
مخاطبان عزیز، خبرنگاران گرامی، دبیران محترم کارلو و ماریت و دست‌اندرکاران جشنواره برلین
سلام
امروز فیلمی که سه سال از لحظه‌لحظه زندگی‌مان را برای ساختنش صرف کرده‌ایم، بدون حضور ما و در کنار شما متولد شد. همچون والدینی که از تماشای نوزاد تازه متولد شده‌شان منع شوند، ما نیز از چشیدن طعم شیرین تماشای فیلممان با شما تماشاگران فرهیخته این جشنواره مهم منع شده‌ایم. غمگین و خسته‌ایم ولی تنها نیستیم. این جادوی سینماست. سینما ما و شما را بهم متصل می‌کند. پنجره‌ای میگشاید و این همان لحظه دیدار ماست. ما از بودن کنار شما و تماشای فیلمی بر پرده نقره‌ای منع شده‌ایم که از عشق حرف میزند، از زندگی و از آزادی. این گوهر گمگشته در کشور عزیزمان ایران.
سال‌ها است که سینماگران ایرانی با قوانینی دست و پا گیر مشغول فیلمسازی هستند. خطوط قرمزی که رد کردن آنها میتواند توقیف و ممنوع‌الکاری‌های طولانی و پرونده‌هایی پیچیده را برایشان به همراه داشته باشد. تجربه‌ای دردناک که ما در تمام این سال‌ها بارها طعم تلخش را چشیده‌ایم. در این شرایط اسفناک ما همواره در تلاشیم که در فیلم‌هایمان واقعیت جامعه ایرانی را به تصویر بکشیم. واقعیتی که پیش از این عموما در لایه‌‌های مختلف سانسور گم شده است.
ما به این باور رسیده‌ایم که دیگر نمی‌توان قصه زن ایرانی را با قوانین دست و پا بسته‌ای چون حجاب اجباری تعریف کرد. زنانی که خطوط قرمز هرگز اجازه نداده زندگی واقعی‌شان تصویر شود و ما اینبار تصمیم گرفتیم با شکستن تمام این خطوط قرمز دست و پاگیر و با قبول عواقب این انتخاب، سراغ ارائه یک تصویر واقعی از زن ایرانی برویم. تصویری که بعد از انقلاب اسلامی و تا به حال در سینمای ایران ممنوع بوده است.
“کیک محبوب من” فیلمی در ستایش زندگی است.
این فیلم داستانی است از واقعیت روزمره زندگی زنان طبقه متوسط ایران و نگاهی است از نزدیک به تنهایی یک زن در آستانه سالمندی. مقطعی از زندگی زنان که داستان‌هایش معمولا شنیده نمیشود. روایتی برخلاف تصویر رایج از زن ایرانی و شبیه به قصه زندگی بسیاری از مردم تنهای این کره خاکی. قصه‌ای درباره چشیدن لحظه های شیرین و کوتاه زندگی.
یک بار دیگر لازم است از جشنواره معتبر برلین و دبیران محترمش کارلو و ماریت برای حمایت بی‌دریغشان و فراهم کردن امکان نمایش این فیلم تشکر کنیم. ما آرزو داریم که روزی فرا برسد که بتوانیم این فیلم را در مملکت خودمان و برای مردم سرزمینمان نمایش دهیم. آن روز بی‌شک روز دیگری و نه شبیه امروز، برای سینمای ایران و برای مردم ایران خواهد بود.
امیدواریم که آن روز خیلی دور نباشد.
خانم‌ها، آقایان،
ما نمایش افتتاحیه این فیلم را با افتخار تقدیم میکنیم به زنان باشرف و آزاده این سرزمین که همواره در صف اول همه تحولات اجتماعی بوده و هستند و در شکستن سد محکم تحجر و ایجاد تحول در کشور، پیشقدم شده‌اند و برای رسیدن به آزادی، از جان مایه می‌گذارند.
از تهران با عشق
مریم مقدم و بهتاش صناعی‌ها
***
منبع: https://www.berlinale.de/en/home.html
عکس‌ها: ©Berlinale ©Internationale Filmfestspiele Berlin ©Hamid Janipour ©Mohammad Haddadi ©Richard Hübner ©Jens Koch ©Peyman Tabarkhun
گزارش تصویری: پیمان تبرخون
