Close Menu
مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس

    Subscribe to Updates

    Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

    What's Hot

    نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

    بلاتکلیف، در میان شک و ایمان | نگاهی به نمایش «شک (یک تمثیل)» به کارگردانی کوروش سلیمانی

    انحراف جنسی و سادومازوخیسم در «معلم پیانو»ی هانکه

    Facebook X (Twitter) Instagram Telegram
    Instagram YouTube Telegram Facebook X (Twitter)
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    • خانه
    • سینما
      1. نقد فیلم
      2. جشنواره‌ها
      3. یادداشت‌ها
      4. مصاحبه‌ها
      5. سریال
      6. مطالعات سینمایی
      7. فیلم سینمایی مستند
      8. ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۲۴
      9. همه مطالب

      انحراف جنسی و سادومازوخیسم در «معلم پیانو»ی هانکه

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      سکوت به مثابه‌ی عصیان | درباره‌ی «پرسونا»ی برگمان

      ۱۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «گناهکاران»؛ کلیسا، گیتار و خون‌آشام

      ۱۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی یا موعظه‌گری در مذمت فلاکت | نگاهی به فیلم «رها»

      ۱۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      مرور فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۲۵: یک دور کامل

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      از شلیته‌های قاجاری تا پیراهن‌های الهام گرفته از ستارگان دهه‌ی سی آمریکا

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | «ارزش‌های احساسی»؛ زن، بازیگری و سینما

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | «ناپدید شدن جوزف منگل» و روسیاهی تاریخ

      ۲ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌ها | به بهانۀ ۷۰ سالگی فیلم «خارش هفت ساله»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | در دنیای تو ساعت چند است؟

      ۳۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من ترانه، اورکای ایران زمین هستم | نگاهی به فیلم «اورکا» ساخته‌ی سحر مصیبی

      ۲۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من با نینو بزرگ شدم | گفتگو با فرانچسکو سرپیکو، بازیگر سریال «دوست نابغه من»

      ۱۹ فروردین , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      گفتگوی اختصاصی | نانا اکوتیمیشویلی: زنان در گرجستان در آرزوی عدالت و دموکراسی هستند

      ۲۳ اسفند , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی | پرده‌برداری از اشتیاق: دنی کوته از «برای پل» و سیاست‌های جنسیت در سینما می‌گوید

      ۱۸ اسفند , ۱۴۰۳

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازکردن سر شوخی با هالیوود | یادداشتی بر فصل اول سریال استودیو به کارگردانی سث روگن و ایوان گلدبرگ

      ۱ خرداد , ۱۴۰۴

      تاسیانی به رنگ آبی، کمیکی که تبدیل به گلوله شد | نگاهی به فضاسازی و شخصیت‌پردازی در سریال تاسیان

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سرانجام، جزا! | یادداشتی بر سه اپیزود ابتدایی فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۱۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی در سینمای ایران

      ۱۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      گزارش کارگاه تخصصی آفرینش سینمایی با مانی حقیقی در تورنتو

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سینما به مثابه‌ی هنر | نگاهی به کتاب «دفترهای سرافیو گوبینو فیلم‌بردار سینما» اثر لوئیجی پیراندللو

      ۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «رقصیدن پینا باوش»؛ همین که هستی بسیار زیباست

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نصرت کریمی؛ دست‌ هنرمندی که قرار بود قطع‌ شود

      ۲۹ فروردین , ۱۴۰۴

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      هم‌آواز نبود، آوازی هم نبود | نگاهی به مستند «ماه سایه» ساخته‌ی آزاده بیزارگیتی

      ۸ فروردین , ۱۴۰۴

      نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      بلاتکلیف، در میان شک و ایمان | نگاهی به نمایش «شک (یک تمثیل)» به کارگردانی کوروش سلیمانی

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      انحراف جنسی و سادومازوخیسم در «معلم پیانو»ی هانکه

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      انحراف جنسی و سادومازوخیسم در «معلم پیانو»ی هانکه

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴
    • ادبیات
      1. نقد و نظریه ادبی
      2. تازه های نشر
      3. داستان
      4. گفت و گو
      5. همه مطالب

      نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «رمز» نوشته‌ی «جین ناکس»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      جهنم‌گردی با آقای یوزف پرونک؛ نگاهی به رمان کوتاه «یوزف پرونک نابینا و ارواح مُرده»

      ۲۶ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «گل‌ها» نوشته‌ی «آلیس واکر»

      ۲۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «خانواده‌ی مصنوعی» نوشته‌ی آن تایلر

      ۲ فروردین , ۱۴۰۴

      شعف در دلِ تابستان برفی | درباره «برف در تابستان» نوشتۀ سایاداویو جوتیکا

      ۲۸ اسفند , ۱۴۰۳

      رازهای کافکا | نوشتهٔ استوآرت جفریز

      ۲۴ بهمن , ۱۴۰۳

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      من و ميس منديبل | داستان کوتاه از دونالد بارتلمی

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۷- وسواس

      ۳۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۶- آئورا

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      هر رابطۀ عشقی مستلزم یک حذف اساسی است | گفتگو با انزو کرمن

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      زمان و تنهایی | گفتگو با پائولو جوردانو، خالقِ رمان «تنهایی اعداد اول»

      ۷ اسفند , ۱۴۰۳

      همچون سفر، مادر و برفی که در نهایت آب می‌شود | گفتگو با جسیکا او نویسندۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد»

      ۲۳ بهمن , ۱۴۰۳

      نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      من و ميس منديبل | داستان کوتاه از دونالد بارتلمی

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «رمز» نوشته‌ی «جین ناکس»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴
    • تئاتر
      1. تاریخ نمایش
      2. گفت و گو
      3. نظریه تئاتر
      4. نمایش روی صحنه
      5. همه مطالب

      گفتگو با فرخ غفاری دربارۀ جشن هنر شیراز، تعزیه و تئاتر شرق و غرب

      ۲۸ آذر , ۱۴۰۳

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      او؛ اُگوست استریندبرگ است!

      ۲۸ فروردین , ۱۴۰۴

      کارل گئورگ بوشنر، پیشگام درام اکسپرسیونیستی 

      ۷ فروردین , ۱۴۰۴

      سفری میان سطور و روابط آدم‌ها | درباره نمایشنامه «شهر زیبا» نوشته کانر مک‌فرسن

      ۲۸ دی , ۱۴۰۳

      بلاتکلیف، در میان شک و ایمان | نگاهی به نمایش «شک (یک تمثیل)» به کارگردانی کوروش سلیمانی

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴

      بلاتکلیف، در میان شک و ایمان | نگاهی به نمایش «شک (یک تمثیل)» به کارگردانی کوروش سلیمانی

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • نقاشی
      1. آثار ماندگار
      2. گالری ها
      3. همه مطالب

      پنجاه تابلو | ۴۷- سه شاهکار از برهنگی در نقاشی

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      فرانسیس بیکن؛ آخرالزمان بشر قرن بیستم

      ۲۱ دی , ۱۴۰۳

      گنجی که سال‌ها در زیرزمین موزۀ هنرهای معاصر تهران پنهان بود |  گفتگو با عليرضا سميع آذر

      ۱۵ آذر , ۱۴۰۳

      پنجاه تابلو | ۴۷- سه شاهکار از برهنگی در نقاشی

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • موسیقی
      1. آلبوم های روز
      2. اجراها و کنسرت ها
      3. مرور آثار تاریخی
      4. همه مطالب

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳

      وودستاک: اعتراضی فراتر از زمین‌های گلی

      ۲۳ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      زناکیس و موسیقی

      ۲۷ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳
    • معماری

      معماری می‌تواند روح یک جامعه را لمس کند | جایزه پریتزکر ۲۰۲۵

      ۱۴ فروردین , ۱۴۰۴

      پاویون سرپنتاین ۲۰۲۵ اثر مارینا تبسم

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      طراحان مد، امضای خود را در گراند پَله ثبت می‌کنند | گزارشی از Runway مد شانل

      ۹ اسفند , ۱۴۰۳

      جزیره‌ کوچک (Little Island)، جزیره‌ای سبز در قلب نیویورک

      ۲۵ بهمن , ۱۴۰۳

      نُه پروژه‌ برتر از معماری معاصر ایران | به انتخاب Architizer

      ۱۸ بهمن , ۱۴۰۳
    • اندیشه

      جنگ خدایان و غول‌ها

      ۳۱ فروردین , ۱۴۰۴

      ملی‌گرایی در فضای امروز کانادا: از سرودهای جمعی تا تشدید بحث‌های سیاسی

      ۴ فروردین , ۱۴۰۴

      ترامپ و قدرت تاریخ: بازخوانی دیروز برای ساخت فردا

      ۶ بهمن , ۱۴۰۳

      در دفاع از زیبایی انسانی

      ۱۲ دی , ۱۴۰۳

      اسطوره‌ی آفرینش | کیهان‌زایی و کیهان‌شناسی

      ۲ دی , ۱۴۰۳
    • پرونده‌های ویژه
      1. پرونده شماره ۱
      2. پرونده شماره ۲
      3. پرونده شماره ۳
      4. پرونده شماره ۴
      5. پرونده شماره ۵
      6. همه مطالب

      دموکراسی در فضای شهری و انقلاب دیجیتال

      ۲۱ خرداد , ۱۳۹۹

      دیجیتال: آینده یک تحول

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      رابطه‌ی ویدیوگیم و سینما؛ قرابت هنر هفت و هشت

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      Videodrome و مونولوگ‌‌هایی برای بقا

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      مسیح در سینما / نگاهی به فیلم مسیر سبز

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آیا واقعا جویس از مذهب دلسرد شد؟

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      بالتازار / لحظه‌ی لمس درد در اتحاد با مسیح!

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آخرین وسوسه شریدر

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      هنرمند و پدیده‌ی سینمای سیاسی-هنر انقلابی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پایان سینما: گدار و سیاست رادیکال

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      گاوراس و خوانش راسیونالیستی ایدئولوژی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      انقلاب به مثابه هیچ / بررسی فیلم باشگاه مبارزه

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پورن‌مدرنیسم: الیگارشی تجاوز

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      بازنمایی تجاوز در سینمای آمریکا

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      تصویر تجاوز در سینمای جریان اصلی

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      آیا آزارگری جنسی پایانی خواهد داشت؟

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      خدمت و خیانت جشنواره‌ها

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      ناشاد در غربت و وطن / جعفر پناهی و حضور در جشنواره‌های جهانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰
    • ستون آزاد

      نمایش فیلم مهیج سیاسی در تورنتو – ۳ مِی در Innis Town Hall و Global Link

      ۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      آنچه پالین کیل نمی‌توانست درباره‌ی سینمادوستان جوان تشخیص دهد

      ۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      هر کجا باشم، شعر مال من است

      ۳۰ اسفند , ۱۴۰۳

      لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

      ۱۴ اسفند , ۱۴۰۳

      کانادا: سرزمین غرولند، چسب کاغذی و دزدهای حرفه‌ای!

      ۱۱ دی , ۱۴۰۳
    • گفتگو

      ساندنس ۲۰۲۵ | درخشش فیلم‌های ایرانی «راه‌های دور» و «چیزهایی که می‌کُشی»

      ۱۳ بهمن , ۱۴۰۳

      روشنفکران ایرانی با دفاع از «قیصر» به سینمای ایران ضربه زدند / گفتگو با آربی اوانسیان (بخش دوم)

      ۲۸ شهریور , ۱۴۰۳

      علی صمدی احدی و ساخت هفت روز: یک گفتگو

      ۲۱ شهریور , ۱۴۰۳

      «سیاوش در تخت جمشید» شبیه هیچ فیلم دیگری نیست / گفتگو با آربی اُوانسیان (بخش اول)

      ۱۴ شهریور , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی با جهانگیر کوثری، کارگردان فیلم «من فروغ هستم» در جشنواره فیلم کوروش

      ۲۸ مرداد , ۱۴۰۳
    • درباره ما
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    تئاتر

    بررسی تطبیقی نمایش حق با مردم بود با نمایشنامه‌ی دشمن مردم نوشته‌ی هنریک ایبسن

    پریسا جوانفرپریسا جوانفر۵ مهر , ۱۴۰۳
    اشتراک گذاری Email Telegram WhatsApp
    حق با مردم بود
    اشتراک گذاری
    Email Telegram WhatsApp

    نمایش «حق با مردم بود» به نویسندگی و کارگردانی «علی نیکزاد» به‌تازگی در عمارت نوفل‌لوشاتو روی صحنه رفت. حق با مردم بود برداشتی آزاد از نمایشنامه‌ی «دشمن مردم» اثر «هنریک ایبسن» است و ماجرای پزشکی را روایت می‌کند که با افشاگری کشفِ خود درباره‌ی با بهداشت حمام‌های معروف شهر . به چالش کشیدن مسئولان شهر موقعیت خود را به خطر می‌اندازد. مضامین حق با مردم بود را می‌توان در موضوعاتی چون تنهایی و خانواده، حقیقت و شجاعت، آلودگی و تطهیر، رسانه و افکار عمومی و دموکراسی و قدرت جست‌وجو کرد.

    درست است که حق با مردم بود برداشتی از نمایشنامه‌ی دشمن مردم است، اما با توجه به این‌که این دو متن توسط دو نویسنده با جهان‌بینی‌های کم‌وبیش متفاوت، در دو ستینگ (setting) مختلف و با امکانات و شرایط خاص خود نوشته شده‌اند، درنتیجه مخاطب در برخورد با آن‌ها با دو اثر با دو معنای نسبتاً متفاوت روبه‌رو می‌شود. این تفاوت در ساختار، مضمون، شخصیت‌پردازی، نوع رسانه دو متن است.

    ساختار و طراحی صحنه‌ی حق با مردم بود‌ با آن‌چه در دشمن مردم در نظر گرفته شده متفاوت است. پنج پرده‌ به دو پرده تغییر یافته و بیشتر ماجراها در منزل دکتر می‌گذرد. طراحی صحنه مینیمال است، چیدمان آن تقریباً هیچ تغییری نمی‌کند و از پروجکشن مپینگ کمک گرفته شده که عملاً کمک کمی به فضاسازی و صحنه‌پردازی می‌کند.

    الهام‌بخش ایبسن برای نمایشنامه‌ی دشمن مردم کشمکش حکومت و پارلمان نروژ به دنبال اعلام جرم یک داروساز برضد شرکتی بازرگانی بود. او در نمایشنامه‌ی خود عامل آلودگی آب حمام‌های شهر را دباغ‌خانه‌های شهر معرفی می‌کند، حال آن‌که در نمایش حق با مردم بود کارخانه‌های داروسازی عامل آلودگی است که این تناقض بین کارکرد داروسازی و بیماری را به ذهن می‌آورد؛ ساختن دارویی که قرار است باعث بهبود بیماری شود، خود عامل بیماری است. این تمهید نمایشی بسیار هوشمندانه انتخاب شده و به نظر می‌رسد انتقادی است به سیستم پزشکی و درمان کشور.

    حق با مردم بود

    این نمایشنامه همچنین نقش رسانه و رابطه‌ی آن با قدرت و تأثیر آن بر افکار عمومی را نشان می‌دهد. رسانه در نمایشنامه‌ی دشمن مردم روزنامه‌ای با نام پیک مردم است و در حق با مردم بود رادیویی با عنوان رادیو مردم. رادیویی بودن رسانه به‌جز این‌که امکانات تصویری به نمایش می‌دهد، گرایش مردم به شنیدن به‌جای خواندن را نشان می‌دهد که منفعلانه‌تر است. این نمایش نشان می‌دهد که رسانه با تغذیه از نهادهای قدرت می‌تواند هر لحظه خبری متناقض تولید کند که مردم یک روز کسی را دوست خود بدانند و از او حمایت کنند و یک روز دشمن و با او به مخالفت برخیزند و این می‌تواند دموکراسی را به چالش بکشد. اگر دموکراسی را به‌معنای خالص آتنی‌اش در نظر بگیریم که از دو کلمه‌ی «دموس» به‌معنای مردم و «کراتوس» به‌معنای قانون یا قدرت ساخته شده، آن‌گاه می‌توان آسیب‌پذیری دموکراسی را از نگاه ایبسن دید؛ این‌که چطور رسانه و قدرت پشت آن می‌تواند نظر مردم (اکثریت) را به نفع خود تغییر دهد و این خود انتقادی است بر دموکراسی.

    ایبسن دشمن مردم را در سال 1882 هنگامی که بیش از 50 سال سن داشت، در انزوا نوشت. او این نمایشنامه را دربرابر مخالف‌هایش برای تئاتر ارواح (Gengangere) نگاشت تا در آن دشمن واقعی مردم را معرفی کند و بیش از هرکس خودآگاه یا ناخودآگاه از شخصیت خودش برای دکتراستوکمان __شخصیت اصلی نمایشنامه__ بهره گرفت. در دشمن مردم دکتراستوکمان به‌عنوان یک ایده‌آلیست معرفی می‌شود. او با این‌که به شدت به آزادی فردی و حق هر کس برای آزادی بیان معتقد است، اما وقتی با مخالفت آن‌ها با خود روبه‌رو می‌شود می‌گوید که مردم عادی حق ندارند در دولت صدای خود را داشته باشند. او مخالف اعمال غیرصادقانه یا غیراخلاقی است. بیش از حد تندخو و انعطاف‌ناپذیر توصیف می‌شود و از شنیدن هرگونه مصالحه امتناع می‌کند. هوبرس (Hubris) یا نقص غرورآمیز او باعث می‌شود به‌جای متقاعد کردن مردم، روبه‌روی آن‌ها بایستد و خشونت مردم را تحریک کند. بنابراین عدم درایت و درک عملی او را در موقعیت ناخوشایندی قرار می‌دهد. او تا پایان بر سر مواضع خود پافشاری می‌کند، چراکه معتقد است «قوی‌ترین فرد عالم کسی است که از همه تنهاتر است.» و با تصمیم به تربیت نسل بعدی مطابق آرای خود در آستانه‌ی زندگی جدیدی می‌ایستد. خانواده‌ی دکتر استوکمان هم از این تصمیمش حمایت می‌کنند، گرچه هم کاترین همسر او و هم برادرش پیتر و کسانی دیگر در طول نمایشنامه از تبعات تصمیمات و رفتار دکتر بر خانواده‌اش هشدار داده بودند.

    این درحالی است که در حق با مردم بود با شخصیت‌پردازی متفاوتی از دکتراستوکمان با تغییر فامیل به دکتراریکسون روبه‌روایم. او این‌بار به قدرت علاقه‌ی بسیار بیشتری نشان می‌دهد و حتی وقتی همسرش کاترین او را وزیر خطاب می‌کند، او را به شوق می‌آورد. حق با مردم بود پایانی کاملاٌ متناقض با دشمن مردم دارد. در این نمایش وقتی مردم شهر خانه‌‌ی دکتر اریکسون را سنگباران می‌کنند و از کار بیکار می‌شود برخلاف دشمن مردم همسر و دخترش هم او را ترک می‌کنند. او هم با حرکتی نمادین خود را به آب شهر آلوده می‌کند و فریاد می‌زند: «من از تنهایی می‌ترسم.» و بعد از آن در رسانه‌ی شهر موضع جدید خود را اعلام می‌کند که نشان از تسلیم بودن در برابر خواست قدرت دارد. این تغییر در پایان‌بندی و درنتیجه مضمون اثر که مستقیماً از جهان‌بینی نویسنده و کارگردان برمی‌آید، آیرونی‌وار شخصیت ایده‌آلیست و روشنفکر و مخالف جریان قوی‌تر در زمانه‌ی ما را نشان می‌دهد. دکتراریکسون برخلاف دکتراستوکمان وقتی با تنهایی مواجه می‌شود، از هدف خود دست می‌کشد و دوباره به آغوش آن‌ها بازمی‌گردد؛ چراکه نیازمند قدرت و تأیید از سوی دیگران است و قوی بودن را نه در تنهایی که در همرنگ شدن با جماعت می‌بیند. بنابراین به نظر می‌رسد نویسنده به‌درستی اسم شخصیت اصلی را تغییر داده است؛ چراکه دکتراریکسون همان دکتراستوکمان نیست. بر این اساس حذف شخصیت‌هایی چون پسربچه‌های دکتراستوکمان و ناخدا هورستر هم به درستی صورت گرفته است.

    حق با مردم بود

    البته اگر تغییر نام شخصیت‌ها را معلول تغییر شخصیت بدانیم، رفتار متفاوت همسرش کاترین و دخترش پترا در پایان نمایش هم می‌تواند عاملی برای تغییر نام باشد که نام دختر به نورا تغییر کرده، اما کاترین همان کاترین است. مورد دیگری که قابل اعتناست صحنه‌ی سخنرانی دکتر است. در حق با مردم بود دکتر به‌جای صحبت با جماعت مجلس سخن‌رانی رودررو با حضار در سالن تئاتر سخنرانی می‌کند. گویا این کار برای هرچه مستقیم‌تر مخاطب قرار دادن مردم و تلنگر به آن‌ها است؛ مردمی که یا به‌راحتی تحت‌تأثیر رسانه‌ها قرار می‌گیرند یا از ترس مخالفان جرئت مخالفت ندارند و تبدیل به قشر خاموش و خاکستری جامعه می‌شوند. از دیگر تغییرات در شخصیت‌پردازی می‌توان به تغییرات ظاهری و رفتاری رئیس اتحادیه‌ی مسافرخانه‌دارها و مهمان‌خانه‌دارها اشاره کرد. او که نفوذ و قدرت زیادی در شهر دارد؛ معلول جسمی_حرکتی است و این تناقضی است در این شخصیت. بنابراین به‌طور کلی می‌توان گفت بازآفرینی شخصیت‌‌ها در حق با مردم بود در جهت بهبود نمایش بوده، گرچه نباید فراموش کرد بازی چشمگیر بازیگران نمایش هم به شکل‌گیری شخصیت‌ها کمک زیادی کرده است.

    نمادگرایی از دیگر مواردی است که در هر دو نمایش به شکل خاص خود به کار گرفته شده. آب در هر دو نمایشنامه نمادین است و نقش مهمی دارد و اساساً مسئله کشف آلودگی آب است. در اجرای حق با مردم برای تأکید بر این موضوع از صدا و تصویر آب بهره‌ گرفته شده است و از زمانی که تماشاچیان وارد سالن می‌شوند تصویر آب و صدای قطره‌های آب شنیده می‌شود تا ذهن‌ها را برای آن‌چه خواهند دید آماده کند. آب مهم‌ترین عنصر شهر است و در تاروپور شهر جریان دارد. مدیریت و اقتصاد شهر اساساً به آب و حمام‌ها بستگی دارد. تاجایی که دکتراستوکمان اسم حمام‌ها را «قلب فعال شهر» گذاشته است. مکان‌گزینی شهر هم در کنار ساحل است و قرار است دکتراستوکمان طردشده از شهر با خانواده از آب بگذرد و به آمریکا برود. آب در این نمایشنامه نماد پاکی و تطهیر است و پزشک شهر قصد پاک کردن آن را دارد. حال آن‌که دکتراریکسون در حق با مردم بود به‌جای سعی در تطهیر آن، خود را با آب آلوده می‌کند و معنای متفاوتی می‌سازد.

    درنهایت می‌توان گفت که نمایش حق با مردم بود با تغییراتی به‌ویژه در مضمون اصلی دشمن مردم نوشته‌ی هنریک ایبسن توانسته نمایشی درخور و متناسب با زمانه‌ی ما باشد که دغدغه‌ی نویسنده و کارگردانش را در 75 دقیقه به روی صحنه آورد. حق با مردم بود با تمپو و ریتم مناسب توجه مخاطب را تا پایان نمایش معطوف خود نگه می‌دارد تا بتواند آن‌ها را در وهله‌ی اول سرگرم کند و در موقعیت‌هایی بخنداند و سپس اندیشه‌ی آن‌ها را نشانه رود، آن‌ها را به فکر وادارد و به آن‌ها تلنگر بزند.

    تئاتر نمایش حق با مردم بود
    اشتراک Email Telegram WhatsApp Copy Link
    مقاله قبلیهومو-لودنسِ داوودنژاد / مصائب شیرین 2
    مقاله بعدی فتیش فیلم-نوآر / محله چینی‌ها پنجاه‌ساله شد
    پریسا جوانفر

    مطالب مرتبط

    بلاتکلیف، در میان شک و ایمان | نگاهی به نمایش «شک (یک تمثیل)» به کارگردانی کوروش سلیمانی

    متین جلوانی

    عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

    جواد عاطفه

    تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

    محمدحسن خدایی
    نظرتان را به اشتراک بگذارید

    Comments are closed.

    پیشنهاد سردبیر

    دان سیگل و اقتباس نئو نوآر از «آدمکش‌ها»ی ارنست همینگوی

    داستان‌های فینیکس | ۱- فیل در تاریکی

    گچ | داستان کوتاه از دیوید سالایی

    ما را همراهی کنید
    • YouTube
    • Instagram
    • Telegram
    • Facebook
    • Twitter
    پربازدیدترین ها
    Demo
    پربازدیدترین‌ها

    نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

    بلاتکلیف، در میان شک و ایمان | نگاهی به نمایش «شک (یک تمثیل)» به کارگردانی کوروش سلیمانی

    انحراف جنسی و سادومازوخیسم در «معلم پیانو»ی هانکه

    پیشنهاد سردبیر

    لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

    امیر گنجوی

    آن سوی فینچر / درباره فیلم Mank (منک)

    امین نور

    چرا باید فیلم‌های معمایی را چند بار دید؟ / تجربه تماشای دوباره فایت کلاب

    پریسا جوانفر

    مجله تخصصی فینیکس در راستای ایجاد فضایی کاملا آزاد در بیان نظرات، از نویسنده‌ها و افراد حرفه‌ای و شناخته‌شده در زمینه‌های تخصصیِ سینما، ادبیات، اندیشه، نقاشی، تئاتر، معماری و شهرسازی شکل گرفته است.
    این وبسایت وابسته به مرکز فرهنگی هنری فینیکس واقع در تورنتو کانادا است. لازم به ذکر است که موضع‌گیری‌های نویسندگان کاملاً شخصی است و فینیکس مسئولیتی در قبال مواضع ندارد.
    حقوق کلیه مطالب برای مجله فرهنگی – هنری فینیکس محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

    10 Center Ave, Unit A Second Floor, North York M2M 2L3
    • Home

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.