Close Menu
مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس

    Subscribe to Updates

    Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

    What's Hot

    جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | آلفا: بدن استریل‌شده‌ی یک فاجعه‌ی جعلی

    جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | گزارش تصویری ۲

    «رقصیدن پینا باوش»؛ همین که هستی بسیار زیباست

    Facebook X (Twitter) Instagram Telegram
    Instagram YouTube Telegram Facebook X (Twitter)
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    • خانه
    • سینما
      1. نقد فیلم
      2. جشنواره‌ها
      3. یادداشت‌ها
      4. مصاحبه‌ها
      5. سریال
      6. مطالعات سینمایی
      7. فیلم سینمایی مستند
      8. ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۲۴
      9. همه مطالب

      سکوت به مثابه‌ی عصیان | درباره‌ی «پرسونا»ی برگمان

      ۱۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «گناهکاران»؛ کلیسا، گیتار و خون‌آشام

      ۱۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی یا موعظه‌گری در مذمت فلاکت | نگاهی به فیلم «رها»

      ۱۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      حافظه در برابر استبداد | از سازه‌ی روایی تا زیبایی‌شناسی مقاومت

      ۲۰ فروردین , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | آلفا: بدن استریل‌شده‌ی یک فاجعه‌ی جعلی

      ۳۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | گزارش تصویری ۲

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | گدار در قاب شیشه‌ای: «موج نو»ی لینکلیتر سنت را محافظت می‌کند، اما چالش برانگیز نیست

      ۲۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | گزارش تصویری

      ۲۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من ترانه، اورکای ایران زمین هستم | نگاهی به فیلم «اورکا» ساخته‌ی سحر مصیبی

      ۲۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | به بهانۀ ۷۵ سالگی فیلم «همه چیز درباره ایو»

      ۲۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | بن‌بست

      ۲۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      هفت روز از هفت وادی عشق و شک و زندان | نگاهی به فیلم «هفت روز»، ساخته‌ی علی صمدی احدی، محصول آلمان، ۲۰۲۴

      ۲۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من با نینو بزرگ شدم | گفتگو با فرانچسکو سرپیکو، بازیگر سریال «دوست نابغه من»

      ۱۹ فروردین , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      گفتگوی اختصاصی | نانا اکوتیمیشویلی: زنان در گرجستان در آرزوی عدالت و دموکراسی هستند

      ۲۳ اسفند , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی | پرده‌برداری از اشتیاق: دنی کوته از «برای پل» و سیاست‌های جنسیت در سینما می‌گوید

      ۱۸ اسفند , ۱۴۰۳

      تاسیانی به رنگ آبی، کمیکی که تبدیل به گلوله شد | نگاهی به فضاسازی و شخصیت‌پردازی در سریال تاسیان

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سرانجام، جزا! | یادداشتی بر سه اپیزود ابتدایی فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۱۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سریال Andor: چگونه سال‌های «گنگستری» استالین جوان الهام‌بخش مجموعه‌ی جنگ ستارگان شد

      ۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      بازخوانی یک سریال ماندگار | قصه‌های مجید و قصه‌های کیومرث

      ۲۰ فروردین , ۱۴۰۴

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی در سینمای ایران

      ۱۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      گزارش کارگاه تخصصی آفرینش سینمایی با مانی حقیقی در تورنتو

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سینما به مثابه‌ی هنر | نگاهی به کتاب «دفترهای سرافیو گوبینو فیلم‌بردار سینما» اثر لوئیجی پیراندللو

      ۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «رقصیدن پینا باوش»؛ همین که هستی بسیار زیباست

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نصرت کریمی؛ دست‌ هنرمندی که قرار بود قطع‌ شود

      ۲۹ فروردین , ۱۴۰۴

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      هم‌آواز نبود، آوازی هم نبود | نگاهی به مستند «ماه سایه» ساخته‌ی آزاده بیزارگیتی

      ۸ فروردین , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | آلفا: بدن استریل‌شده‌ی یک فاجعه‌ی جعلی

      ۳۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | گزارش تصویری ۲

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «رقصیدن پینا باوش»؛ همین که هستی بسیار زیباست

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | آلفا: بدن استریل‌شده‌ی یک فاجعه‌ی جعلی

      ۳۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | گزارش تصویری ۲

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «رقصیدن پینا باوش»؛ همین که هستی بسیار زیباست

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من ترانه، اورکای ایران زمین هستم | نگاهی به فیلم «اورکا» ساخته‌ی سحر مصیبی

      ۲۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • ادبیات
      1. نقد و نظریه ادبی
      2. تازه های نشر
      3. داستان
      4. گفت و گو
      5. همه مطالب

      جهنم‌گردی با آقای یوزف پرونک؛ نگاهی به رمان کوتاه «یوزف پرونک نابینا و ارواح مُرده»

      ۲۶ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «گل‌ها» نوشته‌ی «آلیس واکر»

      ۲۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      درهم‌ریختگی زبان‌ها

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «ویزور» نوشته‌ی ریموند کارور

      ۱۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «خانواده‌ی مصنوعی» نوشته‌ی آن تایلر

      ۲ فروردین , ۱۴۰۴

      شعف در دلِ تابستان برفی | درباره «برف در تابستان» نوشتۀ سایاداویو جوتیکا

      ۲۸ اسفند , ۱۴۰۳

      رازهای کافکا | نوشتهٔ استوآرت جفریز

      ۲۴ بهمن , ۱۴۰۳

      دربارۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد» نوشتۀ جسیکا اَو

      ۱۸ دی , ۱۴۰۳

      داستان‌های فینیکس | ۱۶- آئورا

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      مرد خانه | داستان کوتاه از فرانک اُکانر

      ۲۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۵- رفیق

      ۱۶ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۴- نمایش افسانه‌ای برای وقتی دیگر

      ۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      هر رابطۀ عشقی مستلزم یک حذف اساسی است | گفتگو با انزو کرمن

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      زمان و تنهایی | گفتگو با پائولو جوردانو، خالقِ رمان «تنهایی اعداد اول»

      ۷ اسفند , ۱۴۰۳

      همچون سفر، مادر و برفی که در نهایت آب می‌شود | گفتگو با جسیکا او نویسندۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد»

      ۲۳ بهمن , ۱۴۰۳

      جهنم‌گردی با آقای یوزف پرونک؛ نگاهی به رمان کوتاه «یوزف پرونک نابینا و ارواح مُرده»

      ۲۶ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۶- آئورا

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      مرد خانه | داستان کوتاه از فرانک اُکانر

      ۲۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • تئاتر
      1. تاریخ نمایش
      2. گفت و گو
      3. نظریه تئاتر
      4. نمایش روی صحنه
      5. همه مطالب

      گفتگو با فرخ غفاری دربارۀ جشن هنر شیراز، تعزیه و تئاتر شرق و غرب

      ۲۸ آذر , ۱۴۰۳

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      او؛ اُگوست استریندبرگ است!

      ۲۸ فروردین , ۱۴۰۴

      کارل گئورگ بوشنر، پیشگام درام اکسپرسیونیستی 

      ۷ فروردین , ۱۴۰۴

      سفری میان سطور و روابط آدم‌ها | درباره نمایشنامه «شهر زیبا» نوشته کانر مک‌فرسن

      ۲۸ دی , ۱۴۰۳

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴

      اندکی عشق و کمی بیشتر اقتدارگرایی | درباره نمایش «هارشدگی» به کارگردانی پویان باقرزاده

      ۲۱ فروردین , ۱۴۰۴

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴
    • نقاشی
      1. آثار ماندگار
      2. گالری ها
      3. همه مطالب

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۳- مردان برهنه از نگاه سیلویا اسلی

      ۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      فرانسیس بیکن؛ آخرالزمان بشر قرن بیستم

      ۲۱ دی , ۱۴۰۳

      گنجی که سال‌ها در زیرزمین موزۀ هنرهای معاصر تهران پنهان بود |  گفتگو با عليرضا سميع آذر

      ۱۵ آذر , ۱۴۰۳

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۳- مردان برهنه از نگاه سیلویا اسلی

      ۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • موسیقی
      1. آلبوم های روز
      2. اجراها و کنسرت ها
      3. مرور آثار تاریخی
      4. همه مطالب

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳

      وودستاک: اعتراضی فراتر از زمین‌های گلی

      ۲۳ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      زناکیس و موسیقی

      ۲۷ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳
    • معماری

      معماری می‌تواند روح یک جامعه را لمس کند | جایزه پریتزکر ۲۰۲۵

      ۱۴ فروردین , ۱۴۰۴

      پاویون سرپنتاین ۲۰۲۵ اثر مارینا تبسم

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      طراحان مد، امضای خود را در گراند پَله ثبت می‌کنند | گزارشی از Runway مد شانل

      ۹ اسفند , ۱۴۰۳

      جزیره‌ کوچک (Little Island)، جزیره‌ای سبز در قلب نیویورک

      ۲۵ بهمن , ۱۴۰۳

      نُه پروژه‌ برتر از معماری معاصر ایران | به انتخاب Architizer

      ۱۸ بهمن , ۱۴۰۳
    • اندیشه

      جنگ خدایان و غول‌ها

      ۳۱ فروردین , ۱۴۰۴

      ملی‌گرایی در فضای امروز کانادا: از سرودهای جمعی تا تشدید بحث‌های سیاسی

      ۴ فروردین , ۱۴۰۴

      ترامپ و قدرت تاریخ: بازخوانی دیروز برای ساخت فردا

      ۶ بهمن , ۱۴۰۳

      در دفاع از زیبایی انسانی

      ۱۲ دی , ۱۴۰۳

      اسطوره‌ی آفرینش | کیهان‌زایی و کیهان‌شناسی

      ۲ دی , ۱۴۰۳
    • پرونده‌های ویژه
      1. پرونده شماره ۱
      2. پرونده شماره ۲
      3. پرونده شماره ۳
      4. پرونده شماره ۴
      5. پرونده شماره ۵
      6. همه مطالب

      دموکراسی در فضای شهری و انقلاب دیجیتال

      ۲۱ خرداد , ۱۳۹۹

      دیجیتال: آینده یک تحول

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      رابطه‌ی ویدیوگیم و سینما؛ قرابت هنر هفت و هشت

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      Videodrome و مونولوگ‌‌هایی برای بقا

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      مسیح در سینما / نگاهی به فیلم مسیر سبز

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آیا واقعا جویس از مذهب دلسرد شد؟

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      بالتازار / لحظه‌ی لمس درد در اتحاد با مسیح!

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آخرین وسوسه شریدر

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      هنرمند و پدیده‌ی سینمای سیاسی-هنر انقلابی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پایان سینما: گدار و سیاست رادیکال

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      گاوراس و خوانش راسیونالیستی ایدئولوژی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      انقلاب به مثابه هیچ / بررسی فیلم باشگاه مبارزه

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پورن‌مدرنیسم: الیگارشی تجاوز

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      بازنمایی تجاوز در سینمای آمریکا

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      تصویر تجاوز در سینمای جریان اصلی

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      آیا آزارگری جنسی پایانی خواهد داشت؟

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      خدمت و خیانت جشنواره‌ها

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      ناشاد در غربت و وطن / جعفر پناهی و حضور در جشنواره‌های جهانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰
    • ستون آزاد

      نمایش فیلم مهیج سیاسی در تورنتو – ۳ مِی در Innis Town Hall و Global Link

      ۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      آنچه پالین کیل نمی‌توانست درباره‌ی سینمادوستان جوان تشخیص دهد

      ۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      هر کجا باشم، شعر مال من است

      ۳۰ اسفند , ۱۴۰۳

      لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

      ۱۴ اسفند , ۱۴۰۳

      کانادا: سرزمین غرولند، چسب کاغذی و دزدهای حرفه‌ای!

      ۱۱ دی , ۱۴۰۳
    • گفتگو

      ساندنس ۲۰۲۵ | درخشش فیلم‌های ایرانی «راه‌های دور» و «چیزهایی که می‌کُشی»

      ۱۳ بهمن , ۱۴۰۳

      روشنفکران ایرانی با دفاع از «قیصر» به سینمای ایران ضربه زدند / گفتگو با آربی اوانسیان (بخش دوم)

      ۲۸ شهریور , ۱۴۰۳

      علی صمدی احدی و ساخت هفت روز: یک گفتگو

      ۲۱ شهریور , ۱۴۰۳

      «سیاوش در تخت جمشید» شبیه هیچ فیلم دیگری نیست / گفتگو با آربی اُوانسیان (بخش اول)

      ۱۴ شهریور , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی با جهانگیر کوثری، کارگردان فیلم «من فروغ هستم» در جشنواره فیلم کوروش

      ۲۸ مرداد , ۱۴۰۳
    • درباره ما
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    تئاتر

    نگاهی به نمایش زیرزمینی «بیست و چهارمین شب آذرماه»

    یاسمن یزدانییاسمن یزدانی۲۹ مهر , ۱۴۰۳
    اشتراک گذاری Email Telegram WhatsApp
    بیست و چهارمین شب آذرماه
    اشتراک گذاری
    Email Telegram WhatsApp

    نمایش «بیست و چهارمین شب آذرماه» که از نام ‌بردن عوامل آن معذوریم، شهریور و مهر امسال و به صورت غیررسمی در تهران به روی صحنه رفته است. اجرای این نمایش در قالب مونولوگی است که توسط چندین نفر به طور همزمان بیان می‌شود. این مونولوگ از زبان شخصی است که در اداره‌ی ثبت احوال کار می‌کند. او دچار وسواسی بیمارگون، در یادآوری تاریخ‌ تولد مردگان است. او هر شب برسر مزار فردی می‌رود -کسی که روز تولد او است- و این‌گونه هر شب، حس تولدی دیگر را برای خود رقم می‌زند. متن این مونولوگ که میان اجراگران/بازیگران -با فواصل زمانی متفاوت- تقسیم شده است، همهمه‌‌ای از زمزمه‌ها و نجواها را پدید می‌آورد. این نمایش، پروژه‌ی پایانی از کارگاهی است که با هدف اجرای نمایشی در قالب مونولوگ برگزار شده است. بر همین اساس با توجه به تمام ضعف‌های موجود در این نمایش، جسارت هنرجویان جوان آن، برای تن ندادن به اجرای نمایشی به صورت رسمی، قابل ستایش است. آن‌ها در ارتباطی بسیار نزدیک با تماشاگران –نوعی از تئاتر تعاملی- متنی که خودشان نوشته‌اند را به اجرا درمی‌آورند. با توجه به این که می‌توان از خیلی از کاستی‌های اجرای نمایشی در این قالب چشم پوشی کرد اما یک سئوال همچنان پابرجا می‌ماند: تعامل با تماشاگران و بردن تماشاگران به درون یک اجرا به واسطه‌ی متنی که گسست‌های بسیاری در روایت دارد، چه کارکردی دارد؟ یا چگونه به انفعال مخاطب و خود اثر هنری پایان می‌دهد؟

    هر اجرای نمایش «بیست و چهارمین شب آذرماه» تنها شش مخاطب دارد. همه‌ی اجراگران/بازیگران (دختر و پسر) بالاپوش سفید، شلوار مشکی و ساسبند مشکی به تن دارند. پس از ورود اولیه، تماشاگران پشت خط سفیدی، روبه‌روی تک بازیگر/اجراگری که در وسط صحنه ایستاده، قرار می‌گیرند. اجراگران/بازیگران دیگر نیز -تعدادشان حدوداً دوبرابر تماشاگران است- از پشت سر و به آهستگی با شروع جملاتی که اجراگر اول بیان می‌کند، به تماشاگران نزدیک می‌شوند. سپس همه اجراگران یک روایت واحد را تکرار می‌کنند. به مرور جملات آن‌ها در گوش تماشاگران بدل به نجوا می‌شود. پس از گذشت مدتی، چند اجراگر به همراه آن اجراگر اول (ایستاده در میانه‌ی صحنه) به سمت عمق صحنه، جایی زیر یک پارچه‌ی سفید مربعی شکل که از سقف آویزان شده است، حرکت می‌کنند. لحظاتی بعد سرهایشان زیر پارچه سفید مخفی می‌شود. اجراگران باقی مانده هرکدام، دست یکی از تماشاگران را می‌گیرند و از او می‌خواهند که بر روی مکانی مشخصی -روی زمین- زیر آن پارچه‌ی سفید دراز بکشند. پس از پایان دادن اجراگران به بیان روایت، پارچه‌ی سفید کم‌کم پایین می‌آید و روی همه کسانی که بر روی زمین دراز کشیده‌اند -هم اجراگران هم تماشاگران- را می‌پوشاند. کمی بعد دو اجراگر دیگر که مسئول بالا و پایین بردن پارچه هستند، تماشاگران را از زیر پارچه خارج می‌کنند و دیگر اجراگران، زیر پارچه باقی می‌مانند. پارچه‌‌ی سفیدی که حالا در بخش‌هایی، خونین ‌است. در نهایت با باز شدن در سالن نمایش توسط کارگردان، تماشاگران متوجه پایان یافتن اجرای این نمایش می‌شوند.

    اجرای نمایش «بیست و چهارمین شب آذرماه» تلاش می‌کند ارتباطی پویا میان اجراگران و تماشاگران ایجاد کند. اجراگران  تماشاگران را هدایت می‌کنند و آن‌ها را در حرکت بخشیدن به میزانسن‌هایی که از قبل طراحی شده است، شریک می‌کنند. چنین روشی برای دخیل کردن مخاطب در فرآیند اجرای نمایش، در ابتدا یادآور نوعی از تعامل رهایی‌بخش در جهت عدم بی‌تفاوتی مخاطب با موضوعی است که نمایش برای بازگو کردن آن شکل‌گرفته است. اما در ادامه، این فرآیند صرفاً به همکاری و همراهی‌ به شکلی کاملا منفعلانه در جهت بهره‌گیری از احساسات مخاطب بدل می‌شود. عناصر استفاده شده در اجرای این نمایش نیز الکن و نامفهوم می‌مانند و غالباْ صورتی غیرنمایشی و تزئینی دارند. در طول اجرا استفاده از اسامی آدم‌های مختلف (هیچ کدام نامی آشنا نیستند) و تاریخ ۲۴آذرماه -در طی سال‌های متفاوت از ۱۳۶۴ تا ۱۴۰۱- موتیفی تکرار شونده است. این نام‌ها تنها به گزاره‌هایی بدل می‌شوند که در پس سانسور باقی مانده‌اند، نه نشانه‌هایی برای کشف مازادهای معنایی جدید. در مدت زمان چهل دقیقه‌، اجرای نمایش با بیان یک مونولوگ، از فاصله‌ی ده متری قبری شروع می‌شود و در پایان به نزدیک‌ترین حالت یک فرد با متوفی -که تماشاگران درجای آن‌ها قرارگرفته‌اند- ختم می‌شود. تماشاگران در جایگاه افراد جان‌باخته به شکلی بی‌اراده و ناخواسته، بازنمایی می‌شوند. در واقع تعامل با تماشاگران از جهت آن که تماشاگر در هستی خود، دارای نیروهای رهایی هستند برقرار نمی‌شود. این رویکرد تنها در سطح اضافه کردن نوعی فعالیت به تماشاگران که اغلب به صندلی خود تکیه زده‌اند و رغبتی به حرکت ندارند، باقی می‌ماند. برای بیان واضح‌تری از شرایط حاکم بر این نمایش می‌توان از آرای ژاک رانسیر نیز بهره برد، آن‌جایی که رانسیر در کتاب «تماشاگر رهایی‌یافته» رابطه‎ی درونی تماشاگر با فعالیت و رهایی‌بخشی را بیان می‌کند.

    رانسیر در این‌باره می‌نویسد: «رهایی تماشاگر، یعنی رهایی هر یک از ما در مقام تماشاگر، در همین قدرت پیوستن و گسستن نهفته است. تماشاگر بودن وضعیتی انفعالی نیست که باید به فعالیت تغییر کند. تماشاگر بودن موقعیت بهنجار ماست. ما تماشاگران در عین حال می‌آموزیم و می‌آموزانیم، کنش می‌ورزیم و می‌شناسیم، ما تماشاگران همیشه آنچه را که می‌بینیم به چیزی که دیده‌ایم و گفته‌ایم، انجام داده‌ایم و رویایش را داشتیم ربط می‌دهیم.»

    درواقع مسئله‌ اصلی در نسبت با نمایش «بیست و چهارمین شب آذرماه» ‌این‌گونه مطرح می‌شود که؛ چنین نمایشی که قصد دارد در همه‌ی ابعاد خود اجراگران را با تماشاگران در تماس مستقیم قرار دهد – لمس کردن دست‌ها، در گوشی حرف زدن، جابه‌جا کردن ‌روی صحنه- چطور نمی‌تواند در فرم روایی و اجرایی خود نقطه‌ی مناسبی برای کنش مخاطب در نسبت با اجرای نمایش، ترسیم کند. در نقطه‌ای از روایت نمایش، کاراکتر به خاطره‌ای از کودکی‌ و احساس‌اش به زنی (خاله زهرا) اشاره می‌کند. در این لحظه که گویی زمان متوقف می‌شود، دو تن از اجراگران درگوش‌ تماشاگران، احساسی ممنوعه از یک عمل را در میان می‌گذارند. این عمل به نظر کاملا بداهه است. کنشی از اجراگران که انتظار می‌رود در مخاطب ایجاد نوعی واکنش کند، اما در میان قراردادهایی که از قبل مقرر شده است محو می‌شود و اجراگران به سرعت روند عادی اجرا را پی می‌گیرند. در حقیقت فرصتی برای اقدام به کنش یا ساختن رویایی برای مخاطب پدید نمی‌آید و به سرانجام رساندن اجرا توسط اجراگران در الویت قرار می‌گیرد.

    در چنین نمایشی که به نظر می‌رسد همه‌چیز همان‌قدر که طراحی شده است، می‌تواند بداهه نیز باشد و تماشاگر به واسطه‌ی تبادل نیروهایش با اجراگر می‌تواند مرزهای تازه‌ای را کشف کند، به واسطه‌ی قراردادهایی که تنها احساسات سطحی مخاطب را هدف قرار داده‌اند با یک اجرای معمولی مواجه هستیم. آیا اجرا‌گران این نمایش می‌توانستند چیزی جز خط روایت تعیین شده را در لحظات متفاوت به تماشاگر درمیان بگذارند؟ و یا تماشاگران می‌توانستند کار متفاوتی در نسبت موقعیت‌هایی که در آن قرار می‌گرفتند انجام دهند؟ به طور مثال آیا هنگامی که اجراگران درمورد یک کیک تولد حرف می‌زنند و از یکی از تماشاگران می‌خواهند مانند مرده‌ای در گور خفته باشد، آن تماشاگر می‌توانست از طعم کیک سخنی به زبان آورد یا اجراگران می‌توانستند تعاملی متفاوت با او داشته باشند؟. این مورد نشان می‌دهد که پتانسیل‌هایی که در تمام سطوح نمایش، از متن نمایش گرفته تا حضور فعال تماشاگران، برای آزادسازی نیروهایی مابین عناصر مختلف اجرا وجود داشته‌اند، در لحظه‌‌ی اجرای نمایش، عامدانه زیر آن پارچه‌ی بزرگ سفید، مدفون می‌شوند و لکه‌های خون نیز تنها جنبه‌ای ظاهری می‌یابند.

    در انتها باید گفت مانند پایان کاملا قراردادی اجرا که با باز شدن در سالن اتفاق می‌افتد، اجرای نمایش «بیست و چهارمین شب آذرماه» تنها در سطح اولیه از یک اجرای تعاملی باقی می‌ماند و با توجه به همه‌ی میزانسن‌ها و طراحی‌های مورد توجه، نمی‌تواند در ارتباط گرفتن با مخاطب موفق عمل کند.

    ***

    منبع

    رانسیر، ژاک (2008). تماشاگر رهایی یافته. ترجمه اشکان صالحی. تهران: نشر نی.

    تئاتر نمایش
    اشتراک Email Telegram WhatsApp Copy Link
    مقاله قبلیروایت عشقی نافرجام / نگاهی به نمایش «داش آکل به گفته مرجان» اثر بهرام بیضایی
    مقاله بعدی دیزاین برای دیزاین / ۷- دیزاین و فشن
    یاسمن یزدانی

    مطالب مرتبط

    عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

    جواد عاطفه

    تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

    محمدحسن خدایی

    نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

    محمدحسن خدایی
    نظرتان را به اشتراک بگذارید

    Comments are closed.

    پیشنهاد سردبیر

    دان سیگل و اقتباس نئو نوآر از «آدمکش‌ها»ی ارنست همینگوی

    داستان‌های فینیکس | ۱- فیل در تاریکی

    گچ | داستان کوتاه از دیوید سالایی

    ما را همراهی کنید
    • YouTube
    • Instagram
    • Telegram
    • Facebook
    • Twitter
    پربازدیدترین ها
    Demo
    پربازدیدترین‌ها

    جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | آلفا: بدن استریل‌شده‌ی یک فاجعه‌ی جعلی

    جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | گزارش تصویری ۲

    «رقصیدن پینا باوش»؛ همین که هستی بسیار زیباست

    پیشنهاد سردبیر

    لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

    امیر گنجوی

    آن سوی فینچر / درباره فیلم Mank (منک)

    امین نور

    چرا باید فیلم‌های معمایی را چند بار دید؟ / تجربه تماشای دوباره فایت کلاب

    پریسا جوانفر

    مجله تخصصی فینیکس در راستای ایجاد فضایی کاملا آزاد در بیان نظرات، از نویسنده‌ها و افراد حرفه‌ای و شناخته‌شده در زمینه‌های تخصصیِ سینما، ادبیات، اندیشه، نقاشی، تئاتر، معماری و شهرسازی شکل گرفته است.
    این وبسایت وابسته به مرکز فرهنگی هنری فینیکس واقع در تورنتو کانادا است. لازم به ذکر است که موضع‌گیری‌های نویسندگان کاملاً شخصی است و فینیکس مسئولیتی در قبال مواضع ندارد.
    حقوق کلیه مطالب برای مجله فرهنگی – هنری فینیکس محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

    10 Center Ave, Unit A Second Floor, North York M2M 2L3
    • Home

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.