Close Menu
مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس

    Subscribe to Updates

    Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

    What's Hot

    بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

    بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

    یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

    Facebook X (Twitter) Instagram Telegram
    Instagram YouTube Telegram Facebook X (Twitter)
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    • خانه
    • سینما
      1. نقد فیلم
      2. جشنواره‌ها
      3. یادداشت‌ها
      4. مصاحبه‌ها
      5. سریال
      6. مطالعات سینمایی
      7. فیلم سینمایی مستند
      8. ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۲۴
      9. همه مطالب

      سکوت به مثابه‌ی عصیان | درباره‌ی «پرسونا»ی برگمان

      ۱۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «گناهکاران»؛ کلیسا، گیتار و خون‌آشام

      ۱۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی یا موعظه‌گری در مذمت فلاکت | نگاهی به فیلم «رها»

      ۱۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      حافظه در برابر استبداد | از سازه‌ی روایی تا زیبایی‌شناسی مقاومت

      ۲۰ فروردین , ۱۴۰۴

      مرور فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۲۵: یک دور کامل

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      از شلیته‌های قاجاری تا پیراهن‌های الهام گرفته از ستارگان دهه‌ی سی آمریکا

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | «ارزش‌های احساسی»؛ زن، بازیگری و سینما

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | «ناپدید شدن جوزف منگل» و روسیاهی تاریخ

      ۲ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌ها | به بهانۀ ۷۰ سالگی فیلم «خارش هفت ساله»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | در دنیای تو ساعت چند است؟

      ۳۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من ترانه، اورکای ایران زمین هستم | نگاهی به فیلم «اورکا» ساخته‌ی سحر مصیبی

      ۲۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من با نینو بزرگ شدم | گفتگو با فرانچسکو سرپیکو، بازیگر سریال «دوست نابغه من»

      ۱۹ فروردین , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      گفتگوی اختصاصی | نانا اکوتیمیشویلی: زنان در گرجستان در آرزوی عدالت و دموکراسی هستند

      ۲۳ اسفند , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی | پرده‌برداری از اشتیاق: دنی کوته از «برای پل» و سیاست‌های جنسیت در سینما می‌گوید

      ۱۸ اسفند , ۱۴۰۳

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازکردن سر شوخی با هالیوود | یادداشتی بر فصل اول سریال استودیو به کارگردانی سث روگن و ایوان گلدبرگ

      ۱ خرداد , ۱۴۰۴

      تاسیانی به رنگ آبی، کمیکی که تبدیل به گلوله شد | نگاهی به فضاسازی و شخصیت‌پردازی در سریال تاسیان

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سرانجام، جزا! | یادداشتی بر سه اپیزود ابتدایی فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۱۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی در سینمای ایران

      ۱۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      گزارش کارگاه تخصصی آفرینش سینمایی با مانی حقیقی در تورنتو

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سینما به مثابه‌ی هنر | نگاهی به کتاب «دفترهای سرافیو گوبینو فیلم‌بردار سینما» اثر لوئیجی پیراندللو

      ۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «رقصیدن پینا باوش»؛ همین که هستی بسیار زیباست

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نصرت کریمی؛ دست‌ هنرمندی که قرار بود قطع‌ شود

      ۲۹ فروردین , ۱۴۰۴

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      هم‌آواز نبود، آوازی هم نبود | نگاهی به مستند «ماه سایه» ساخته‌ی آزاده بیزارگیتی

      ۸ فروردین , ۱۴۰۴

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      مرور فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۲۵: یک دور کامل

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴
    • ادبیات
      1. نقد و نظریه ادبی
      2. تازه های نشر
      3. داستان
      4. گفت و گو
      5. همه مطالب

      نگاهی به داستان «رمز» نوشته‌ی «جین ناکس»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      جهنم‌گردی با آقای یوزف پرونک؛ نگاهی به رمان کوتاه «یوزف پرونک نابینا و ارواح مُرده»

      ۲۶ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «گل‌ها» نوشته‌ی «آلیس واکر»

      ۲۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      درهم‌ریختگی زبان‌ها

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «خانواده‌ی مصنوعی» نوشته‌ی آن تایلر

      ۲ فروردین , ۱۴۰۴

      شعف در دلِ تابستان برفی | درباره «برف در تابستان» نوشتۀ سایاداویو جوتیکا

      ۲۸ اسفند , ۱۴۰۳

      رازهای کافکا | نوشتهٔ استوآرت جفریز

      ۲۴ بهمن , ۱۴۰۳

      دربارۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد» نوشتۀ جسیکا اَو

      ۱۸ دی , ۱۴۰۳

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      من و ميس منديبل | داستان کوتاه از دونالد بارتلمی

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۷- وسواس

      ۳۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۶- آئورا

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      هر رابطۀ عشقی مستلزم یک حذف اساسی است | گفتگو با انزو کرمن

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      زمان و تنهایی | گفتگو با پائولو جوردانو، خالقِ رمان «تنهایی اعداد اول»

      ۷ اسفند , ۱۴۰۳

      همچون سفر، مادر و برفی که در نهایت آب می‌شود | گفتگو با جسیکا او نویسندۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد»

      ۲۳ بهمن , ۱۴۰۳

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      من و ميس منديبل | داستان کوتاه از دونالد بارتلمی

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «رمز» نوشته‌ی «جین ناکس»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۷- وسواس

      ۳۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • تئاتر
      1. تاریخ نمایش
      2. گفت و گو
      3. نظریه تئاتر
      4. نمایش روی صحنه
      5. همه مطالب

      گفتگو با فرخ غفاری دربارۀ جشن هنر شیراز، تعزیه و تئاتر شرق و غرب

      ۲۸ آذر , ۱۴۰۳

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      او؛ اُگوست استریندبرگ است!

      ۲۸ فروردین , ۱۴۰۴

      کارل گئورگ بوشنر، پیشگام درام اکسپرسیونیستی 

      ۷ فروردین , ۱۴۰۴

      سفری میان سطور و روابط آدم‌ها | درباره نمایشنامه «شهر زیبا» نوشته کانر مک‌فرسن

      ۲۸ دی , ۱۴۰۳

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴

      اندکی عشق و کمی بیشتر اقتدارگرایی | درباره نمایش «هارشدگی» به کارگردانی پویان باقرزاده

      ۲۱ فروردین , ۱۴۰۴

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴
    • نقاشی
      1. آثار ماندگار
      2. گالری ها
      3. همه مطالب

      پنجاه تابلو | ۴۷- سه شاهکار از برهنگی در نقاشی

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      فرانسیس بیکن؛ آخرالزمان بشر قرن بیستم

      ۲۱ دی , ۱۴۰۳

      گنجی که سال‌ها در زیرزمین موزۀ هنرهای معاصر تهران پنهان بود |  گفتگو با عليرضا سميع آذر

      ۱۵ آذر , ۱۴۰۳

      پنجاه تابلو | ۴۷- سه شاهکار از برهنگی در نقاشی

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • موسیقی
      1. آلبوم های روز
      2. اجراها و کنسرت ها
      3. مرور آثار تاریخی
      4. همه مطالب

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳

      وودستاک: اعتراضی فراتر از زمین‌های گلی

      ۲۳ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      زناکیس و موسیقی

      ۲۷ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳
    • معماری

      معماری می‌تواند روح یک جامعه را لمس کند | جایزه پریتزکر ۲۰۲۵

      ۱۴ فروردین , ۱۴۰۴

      پاویون سرپنتاین ۲۰۲۵ اثر مارینا تبسم

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      طراحان مد، امضای خود را در گراند پَله ثبت می‌کنند | گزارشی از Runway مد شانل

      ۹ اسفند , ۱۴۰۳

      جزیره‌ کوچک (Little Island)، جزیره‌ای سبز در قلب نیویورک

      ۲۵ بهمن , ۱۴۰۳

      نُه پروژه‌ برتر از معماری معاصر ایران | به انتخاب Architizer

      ۱۸ بهمن , ۱۴۰۳
    • اندیشه

      جنگ خدایان و غول‌ها

      ۳۱ فروردین , ۱۴۰۴

      ملی‌گرایی در فضای امروز کانادا: از سرودهای جمعی تا تشدید بحث‌های سیاسی

      ۴ فروردین , ۱۴۰۴

      ترامپ و قدرت تاریخ: بازخوانی دیروز برای ساخت فردا

      ۶ بهمن , ۱۴۰۳

      در دفاع از زیبایی انسانی

      ۱۲ دی , ۱۴۰۳

      اسطوره‌ی آفرینش | کیهان‌زایی و کیهان‌شناسی

      ۲ دی , ۱۴۰۳
    • پرونده‌های ویژه
      1. پرونده شماره ۱
      2. پرونده شماره ۲
      3. پرونده شماره ۳
      4. پرونده شماره ۴
      5. پرونده شماره ۵
      6. همه مطالب

      دموکراسی در فضای شهری و انقلاب دیجیتال

      ۲۱ خرداد , ۱۳۹۹

      دیجیتال: آینده یک تحول

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      رابطه‌ی ویدیوگیم و سینما؛ قرابت هنر هفت و هشت

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      Videodrome و مونولوگ‌‌هایی برای بقا

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      مسیح در سینما / نگاهی به فیلم مسیر سبز

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آیا واقعا جویس از مذهب دلسرد شد؟

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      بالتازار / لحظه‌ی لمس درد در اتحاد با مسیح!

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آخرین وسوسه شریدر

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      هنرمند و پدیده‌ی سینمای سیاسی-هنر انقلابی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پایان سینما: گدار و سیاست رادیکال

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      گاوراس و خوانش راسیونالیستی ایدئولوژی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      انقلاب به مثابه هیچ / بررسی فیلم باشگاه مبارزه

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پورن‌مدرنیسم: الیگارشی تجاوز

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      بازنمایی تجاوز در سینمای آمریکا

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      تصویر تجاوز در سینمای جریان اصلی

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      آیا آزارگری جنسی پایانی خواهد داشت؟

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      خدمت و خیانت جشنواره‌ها

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      ناشاد در غربت و وطن / جعفر پناهی و حضور در جشنواره‌های جهانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰
    • ستون آزاد

      نمایش فیلم مهیج سیاسی در تورنتو – ۳ مِی در Innis Town Hall و Global Link

      ۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      آنچه پالین کیل نمی‌توانست درباره‌ی سینمادوستان جوان تشخیص دهد

      ۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      هر کجا باشم، شعر مال من است

      ۳۰ اسفند , ۱۴۰۳

      لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

      ۱۴ اسفند , ۱۴۰۳

      کانادا: سرزمین غرولند، چسب کاغذی و دزدهای حرفه‌ای!

      ۱۱ دی , ۱۴۰۳
    • گفتگو

      ساندنس ۲۰۲۵ | درخشش فیلم‌های ایرانی «راه‌های دور» و «چیزهایی که می‌کُشی»

      ۱۳ بهمن , ۱۴۰۳

      روشنفکران ایرانی با دفاع از «قیصر» به سینمای ایران ضربه زدند / گفتگو با آربی اوانسیان (بخش دوم)

      ۲۸ شهریور , ۱۴۰۳

      علی صمدی احدی و ساخت هفت روز: یک گفتگو

      ۲۱ شهریور , ۱۴۰۳

      «سیاوش در تخت جمشید» شبیه هیچ فیلم دیگری نیست / گفتگو با آربی اُوانسیان (بخش اول)

      ۱۴ شهریور , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی با جهانگیر کوثری، کارگردان فیلم «من فروغ هستم» در جشنواره فیلم کوروش

      ۲۸ مرداد , ۱۴۰۳
    • درباره ما
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    پرونده‌های ویژه معماری پرونده شماره ۲

    تاثیر کلیساها در ساختار شهرها

    هدی پورپیرعلیهدی پورپیرعلی۱۵ مرداد , ۱۳۹۹
    اشتراک گذاری Email Telegram WhatsApp
    کلیساها
    اشتراک گذاری
    Email Telegram WhatsApp

    دین، به عنوان مجموعه‌ای از جهان‌بینی‌ و باورها، همواره نقش بسیار مهمی در ریخت و توسعه شهرها داشته است و این نکته بیانگر ارزش و اهمیت مکان‌های مقدس در طراحی و برنامه‌ریزی فضاهای شهری است. شهر، مجموعه‌ای از مکا‌ن‌های شهری می‌باشد که توسط تعاملات و ارتباطات انسانی، معنا و مفهوم می‌یابد. حضور و پیدایش ادیان خاص در منطقه‌ای، منجر به شکل‌گیری مکان‌های مقدس و پیرو آن، تغییراتی در ساختار و فرم شهرها شده است به طوری‌که آثار آن تا به امروز نیز در ساختار و فرم‌ شهرها و فضاهای عمومی آن قابل مشاهده است. برخی عناصر و مکان‌های شهری، نقش بسیار مهمی در ریخت شهر دارند، به طوریکه در بسیاری از شهرها، مکان‌های مقدس به عنوان یک عنصر منظرین آیینی و هستۀ کانونی شهر فعالیت می‌کنند و توسعه و فعالیت‌های انسانی، پیرامون آن اتفاق می‌افتد. مطالعه تاریخ گذشتگان و بررسی بناهای آئینی نظیر اهرام مصر، معابد یونان، کلیساها و… نشان می‌دهد که در طول تاریخ، توجه به احداث بناهای عظیم عبادتگاهی بر اساس اعتقاد مردمان آن سرزمین و تحولات فضاهای شهری پیرامون آن، بیش از توجه به سکونتگاه‌های شخصی بوده است. این مقاله در نظر دارد، به بررسی نقش و تاثیرات حضور دین مسیح، فضاها و عناصر متاثر از آن در شهرهای تاریخی و امروزی بپردازد.

    تاثیر کلیساها بر فضاهای شهری تاریخی و امروزی
    مطالعه ریخت‌شناسی شهرهای غربی نشان می‌دهد که در بسیاری از آنها، عناصر یکسان با جزییات بصری مشابهی قرار گرفته است. عناصری مانند بازار، خیابان‌ها، کلیساها و سایر فضاهای تردد و فضای تجاری که بازار و سایر ساختمان‌های تجاری را در بر میگیرد. مطالعات تاریخی بیانگر این نکته است که شکل‌گیری هویت دولت شهرهای قرون وسطی، بر پایه نیروهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به گونه‌ای است که دو عامل «تجارت و تولید» و «تسلط دین بر عقل» در چارچوب ساختار کالبدی-فضایی بازار و کلیسا، نقش به سزایی در آن ایفا کرده و شکل شهر را با افزایش فعالیت‌های اجتماعی و نیاز به امنیت، به طرحی ارگانیک و اندام‌وار تبدیل کرده است. آنچه که واضح است، نقش پررنگ کلیساها به عنوان مرکز مهم مذهبی در ساختار شهری شهرهای غربی می‌باشد. به عقیده بنه ولو، شهرهای بزرگ قرون وسطایی اروپا هرگز دارای یک مرکز واحد نبوده‌اند؛ بلکه در آنها یک مرکز مذهبی شامل کاتدرال و کاخ اسقفی، یک مرکز قدرت مدنی با کاخ شهرداری و یک یا چند مرکز تجاری و تالارهای اتحادیه‌های صنفی دیده می‌شد (بنه ولو، 1394، 57). مقصود از مرکزیت، صرفا مرکزیت هندسی در شهر نیست؛ بلکه مرکزیت اجتماعی-آیینی شهر است. نکته جالب توجه آنکه بررسی نقشه‌های قدیمی شهرهای غربی نشان می‌دهد کلیساها و اماکن زیارتی، به صورت منفصل و جداافتاده از بافت مجاور خود هستند که با نمونه‌های مشابه درسایر شهرها نظیر شهر اسلامی متفاوت است. در بسیاری از نقشه‌ها، جدایی عینی-ذهنی مکان مقدس نسبت به پیرامون به وضوح مشاهده می‌شود. تمامی شهرها، فضایی به عنوان بازار داشته که به صورت فضای باز شهری طراحی شده است و فضاهای باز و بسته، فضاهای عمومی و خصوصی، منشعب از بازار بودند. خیابان‌های اصلی شهر از دروازه تا مرکز شهر کشیده می‌شده و به عنوان بازار اصلی دارای نقش و عملکرد بسیار قوی‌ای و سایر خیابان‌های فرعی نیز به عنوان بازارچه‌ها در حال فعالیت بوده‌اند. بدین ترتیب، تولید و تجارت در شهر، رونق بسیاری داشته است (موریس، 1394، 105). مرکز مذهبی در شهرهای قرون وسطی، قدرت و تسلط بسیار زیادی در فضاهای شهری آن زمان داشته است و بعد از آن، بازارهای شهری، عناصری نقش خود را ایفا می‌کنند.

    کلیساها
    نمونه‌ای از قرارگیری مرکز مذهبی و حکومتی در شهرهای غربی تاریخی. منبع: موریس، 1394 ،108

    به طور کلی، دین مسیحیت با عناصر شاخص خود، دارای ویژگی‌های کالبدی و کارکردی در شهرها بوده است. مکان مقدس به لحاظ هویتی، منجر به حاکمیت فضای قدسی در محلات شهری شده و نوعی سلطه‌گر می‌باشد. عوالم زمینی را از خود می‌راند و حالتی دو قطبی ایجاد می‌کند.

    کلیساها به عنوان فضاهای شهری، به مرکز سیاسی و سلطه‌گری تبدیل شده و به تعبیری نفوذ قدرت سیاسی در کلیسا باعث شد تا این بنا جنبه شاخص شهری پیدا کرده و با تأملی در آن، ردپای قدرت حاکمه را می‌توان در ساختار کالبدی بنا در بافت شهری مشاهده کرد. همانطور که موسولینی، رهبر ایتالیای فاشیست در طی دوران جنگ جهانی دوم، با موافقت برای تأسیس ایالت واتیکان و قرار دادن مذهب کاتولیک به عنوان مذهب ملی، سعی بر برگرداندن کاتولیک‌ها به زندگی سیاسی و حمایت آنها از قوانین فاشیستی داشت، تا با اهمیت دادن به مذهب و کلیسا، قدرت حاکمه خود را مستحکم‌تر نماید و حمایت توده مردم را به دست بیاورد (نوروزی طلب، 1384، 80). همزیستی متقابل سلطنت و قدرت سیاسی با کلیسا، جنبه هایی از شکوه و سلطنت درباری و حضور آن را در عرصه ایمان مسیحی که کلیسا متولی آن بود، مجسم کرده است. جاودانگی سلطنت در پرتو جاودانگی امر الهی توجیه و تفسیر می‌شد.  تاکید بر ساختمان کلیسا و بزرگنمایی قدرت آن در شهرهای مختلف اروپایی هر یک به نحوی صورت گرفته تا باعث ادراک متفاوتی از آن شود. این فضای قدسی در ذهن مخاطب دارای یک قداست ماورایی است.

    عنصر مقدس در مرکزیت و فضاها در حال طواف آن هستند. هندسه‌ی مکان‌های مقدس به طور غالب شبیه صلیب بوده و اکثرا بدون توسعه و گسترش پیرامونی، منفصل از بافت پیرامونی خود طراحی شده‌اند. زیارت غالبا منفرد و به دور از فعالیت‌های حاشیه‌ای مردمی و روزمره صورت می‌گرفته است . این فضاها، دارای سلسله مراتب که معنایی خاص را به همراه دارد و خود را از سایر اجزای شهر مجرا می‌کند، طراحی شده‌اند. درواقع، کلیساها یا زیارتگاه‌ها، عامل اصلی شکل دهنده و توسعه دهندۀ شهرها نیستند؛ بلکه در کنار بازار و اجزای حکومتی نقش خود را ایفا می‌کنند )پاپلی یزدی و رجبی سناجردی، 1389، 50)

    کلیساها

    به لحاظ قرارگیری کلیساها همان طور که در بسیاری از ادیان بناهای مذهبی بر بالای تپه یا کوه قرار می‌گرفته‌اند و افراد نیایش‌گر با رفتن به مکانی بالاتر از سطح شهر احساس نزدیکی بیشتری با خالق خود کرده و برتری مکان مذهبی را بر دیگر مکان‌ها ادراک می‌نمودند، کلیساها نیز گاهی در چنین فضاهایی مکان یابی می‌شده‌اند. به عنوان مثال، در شهر مارسی در فرانسه، کلیسای جامع نوتردام بر بلندای تپه‌ای قرار گرفته و تسلط آن بر شهر از یالای تپه کامال محسوس بود. از نقاط مختلف کوچه و خیابان‌های این بندر می‌توان این کلیسا را به عنوان یک بنای شاخص برفراز شهر مشاهده کرد و هنگام حضور در محل کلیسا با دیدن بافت شهر و ساختمان‌ها در فرودست آن، قدرت حاکمه کلیسا بر شهر را قابل درک است.

    نمونه دیگر از کلیساهای قابل تأمل از لحاظ نحوه قرارگیری آن در بافت شهری، کلیسای سن پیتر در رم است که در محور مرکزی خیابان مشروطیت قرار گرفته است. این کلیسا نمونه‌ای از معماری اقتدارگرا است که به آن معماری فاشیستی می‌گویند و سمبل قدرت است. خیابان مشروطیت، خیابانی که دارای نظم و تقارن خاصی است و منتهی شدن آن به کلیسا، نشانگر قدرت حاکمه این بنا و تأکید بر کلیساست و به میدان جلوی کلیسا منتهی می‌شود که در آن نیز تقارن اجزاء و عناصر اطراف میدان و رواق های پیرامونی در دو سوی میدان با ردیف ستون‌های آن باز هم بر اهمیت و اقتدار ساختمان کلیسا تأکید می‌کند. معنایی که از این رویکرد به دست می آید بیشتر معطوف به قدرت است تا روحانیت، زیرا حس کوچکشدن را به مخاطب القا می‌کند. همچنین به ندرت کلیسای شهر در برابر میدان بازار وجود داشت. در اکثر شهرهای طراحی نشده، فضای تجاری شکلی نامنظم داشته و نشان می‌دهد که نخست، ساختمان‌های پیرامون این میدان، بنابر نیازهای خاص خود بنا شده‌اند. این میدانها در گردهمایی‌های عمومی نیز کاربرد داشته‌اند.

    کلیساها
    چند نمونه از در مرکز شهرهای قرون وسطی اروپای مسیحیت. منبع: موریس، 1394 ،108

    از دیگر تاثیرات حضور ادیان در فضاهای شهری، طبقه‌بندی‌های اجتماعی ایجاد شده پس از ورود این ادیان می‌باشد که پیرو آن، طبقه بندی و گاها جدایی گزینی عناصر و فضاهای شهری را به همراه خواهد داشت. باتوجه به این نکته که دين مسيح با رويكرد مساوي به همه ابناي بشري مينگرد و خداوند را به عنوان پدر و همه آدميان را فرزندان آن ميانگارد. در دين مسيحيت برخلاف برخی دیون دیگر، داعيه نژاد پرستي كمرنگ است و هم امتيازي بين انسان‌هاي اديان متعدد وجود ندارد و همه در نظر خدا يكسانند (آشتياني، 1364، 184). جامعه مسیحیت در قرون وسطی از ساخت‌های اجتماعی صنعتگران، بازرگانان، روحانیون و اشراف تشکیل شده بوده اما مسيحيت برخلاف برخی دیون، همه اقوام و ملل را بي هيچ استثناء مخاطب قرار داده و بر اختلاف نژادي و فاصله‌هاي اجتماعي به عنوان اساس دين وجود ندارد (آكادمي علوم شوروی، 1366، 98). بنابراین آنچه در شهرهای غربی قرون وسطی شاهد هستیم، عدم جدایی گزینی اجتماعی و درنتیجه آن عدم تفکیک فضاهای مشخص مربوط به اقشار خاص از ساکنین شهر می‌باشد و همه فضاهای شهری برای تمامی افراد قابل استفاده می‌باشند.

    مجموعه مطالعات نشان می‌دهد که مسیحیت با ابزارهایی نظیر مکان‌ها و عناصر مذهبی تاثیر خود را بر فضاهای شهری گذاشته است. نکته قابل توجه، تسلط این بناهای مذهبی بر فضاهای شهری پیرامونی خود است. به طوریکه ساکنین و ناظرین، همواره قدرت و تسلط این ابنیه را با حضور در چنین فضاهایی حس می‌کنند. یکی از عواملی که تشدید کننده این سلطه‌گری می‌باشد، درهم آمیختگی قدرت کلیسا با قدرت حاکمیتی و سیاسی است. حضور کلیساها، به طور مشخص موجب تحولات گسترده‌ای در فضاهای شهری نشده است و علت آن را در عدم اتصال ابنیه با سایر فضاهای شهری دانست. منفصل بودن کلیساها و عدم پیوستگی کالبدی و فضایی، مقیاس بزرگ و سلطه قدرت در آن، مانع از هم پیوندی این بناها با سایر فضاهای شهری شده است.
    با گذشت زمان، توسعه شهرها و ساخت فضاهای شهری جدید و بزرگ مقیاس، از قدرت و تسلط کلیساها کاسته شده است و آنها دیگر تنها بناهای مسلط در فضاهای شهری نبوده و رشد و توسعه شهر، موجب ایجاد فضاها و انبیه جدید پیرامون شده است. بدین ترتیب، انفصال و گسستگی پیشین در فضاهای شهری جای خود را به پیوستگی و اتصال داده است و فضاهای شهری پیرامون کلیساها، به فضاهای تجمع برای امور مختلف تبدیل شده است. بسیاری از میدان‌ها، پلازاها و فضاهای شهری پرتجمع، شکل گرفته و با کلیساهایی که اکنون در دل شهرها قرار گرفته‌اند، ممزوج شده است و علاوه بر کاربری‌های مذهبی و تفریحی، کاربری تجاری و ارزش افزوده مناسبی نیز به همراه دارد. به‌ طوری که امروزه این فضاهای شهری به عنوان فضایی تاثیر گذار و محبوب برای شهروندان به شمار می روند.

    کلیساها

    فضای شهری کلیسا ساختار شهرها کلیساها
    اشتراک Email Telegram WhatsApp Copy Link
    مقاله قبلیجایگاه کلیسا در معماری غرب
    مقاله بعدی غسل تعمید یک بافت شهری / نگاهی به بازآفرینی محله سوهو لندن
    هدی پورپیرعلی

    دانشجو دکترا پایداری و اقتصاد شهری، دانشگاه بریتیش کلمبیا

    مطالب مرتبط

    معماری می‌تواند روح یک جامعه را لمس کند | جایزه پریتزکر ۲۰۲۵

    سمیرا ارجمندی

    پاویون سرپنتاین ۲۰۲۵ اثر مارینا تبسم

    سمیرا ارجمندی

    طراحان مد، امضای خود را در گراند پَله ثبت می‌کنند | گزارشی از Runway مد شانل

    سمیرا ارجمندی
    نظرتان را به اشتراک بگذارید

    Comments are closed.

    پیشنهاد سردبیر

    دان سیگل و اقتباس نئو نوآر از «آدمکش‌ها»ی ارنست همینگوی

    داستان‌های فینیکس | ۱- فیل در تاریکی

    گچ | داستان کوتاه از دیوید سالایی

    ما را همراهی کنید
    • YouTube
    • Instagram
    • Telegram
    • Facebook
    • Twitter
    پربازدیدترین ها
    Demo
    پربازدیدترین‌ها

    بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

    بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

    یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

    پیشنهاد سردبیر

    لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

    امیر گنجوی

    آن سوی فینچر / درباره فیلم Mank (منک)

    امین نور

    چرا باید فیلم‌های معمایی را چند بار دید؟ / تجربه تماشای دوباره فایت کلاب

    پریسا جوانفر

    مجله تخصصی فینیکس در راستای ایجاد فضایی کاملا آزاد در بیان نظرات، از نویسنده‌ها و افراد حرفه‌ای و شناخته‌شده در زمینه‌های تخصصیِ سینما، ادبیات، اندیشه، نقاشی، تئاتر، معماری و شهرسازی شکل گرفته است.
    این وبسایت وابسته به مرکز فرهنگی هنری فینیکس واقع در تورنتو کانادا است. لازم به ذکر است که موضع‌گیری‌های نویسندگان کاملاً شخصی است و فینیکس مسئولیتی در قبال مواضع ندارد.
    حقوق کلیه مطالب برای مجله فرهنگی – هنری فینیکس محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

    10 Center Ave, Unit A Second Floor, North York M2M 2L3
    • Home

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.