Close Menu
مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس

    Subscribe to Updates

    Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

    What's Hot

    بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

    بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

    یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

    Facebook X (Twitter) Instagram Telegram
    Instagram YouTube Telegram Facebook X (Twitter)
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    • خانه
    • سینما
      1. نقد فیلم
      2. جشنواره‌ها
      3. یادداشت‌ها
      4. مصاحبه‌ها
      5. سریال
      6. مطالعات سینمایی
      7. فیلم سینمایی مستند
      8. ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۲۴
      9. همه مطالب

      سکوت به مثابه‌ی عصیان | درباره‌ی «پرسونا»ی برگمان

      ۱۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «گناهکاران»؛ کلیسا، گیتار و خون‌آشام

      ۱۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی یا موعظه‌گری در مذمت فلاکت | نگاهی به فیلم «رها»

      ۱۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      حافظه در برابر استبداد | از سازه‌ی روایی تا زیبایی‌شناسی مقاومت

      ۲۰ فروردین , ۱۴۰۴

      مرور فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۲۵: یک دور کامل

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      از شلیته‌های قاجاری تا پیراهن‌های الهام گرفته از ستارگان دهه‌ی سی آمریکا

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | «ارزش‌های احساسی»؛ زن، بازیگری و سینما

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | «ناپدید شدن جوزف منگل» و روسیاهی تاریخ

      ۲ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌ها | به بهانۀ ۷۰ سالگی فیلم «خارش هفت ساله»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | در دنیای تو ساعت چند است؟

      ۳۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من ترانه، اورکای ایران زمین هستم | نگاهی به فیلم «اورکا» ساخته‌ی سحر مصیبی

      ۲۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من با نینو بزرگ شدم | گفتگو با فرانچسکو سرپیکو، بازیگر سریال «دوست نابغه من»

      ۱۹ فروردین , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      گفتگوی اختصاصی | نانا اکوتیمیشویلی: زنان در گرجستان در آرزوی عدالت و دموکراسی هستند

      ۲۳ اسفند , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی | پرده‌برداری از اشتیاق: دنی کوته از «برای پل» و سیاست‌های جنسیت در سینما می‌گوید

      ۱۸ اسفند , ۱۴۰۳

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازکردن سر شوخی با هالیوود | یادداشتی بر فصل اول سریال استودیو به کارگردانی سث روگن و ایوان گلدبرگ

      ۱ خرداد , ۱۴۰۴

      تاسیانی به رنگ آبی، کمیکی که تبدیل به گلوله شد | نگاهی به فضاسازی و شخصیت‌پردازی در سریال تاسیان

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سرانجام، جزا! | یادداشتی بر سه اپیزود ابتدایی فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۱۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی در سینمای ایران

      ۱۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      گزارش کارگاه تخصصی آفرینش سینمایی با مانی حقیقی در تورنتو

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سینما به مثابه‌ی هنر | نگاهی به کتاب «دفترهای سرافیو گوبینو فیلم‌بردار سینما» اثر لوئیجی پیراندللو

      ۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «رقصیدن پینا باوش»؛ همین که هستی بسیار زیباست

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نصرت کریمی؛ دست‌ هنرمندی که قرار بود قطع‌ شود

      ۲۹ فروردین , ۱۴۰۴

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      هم‌آواز نبود، آوازی هم نبود | نگاهی به مستند «ماه سایه» ساخته‌ی آزاده بیزارگیتی

      ۸ فروردین , ۱۴۰۴

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      مرور فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۲۵: یک دور کامل

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴
    • ادبیات
      1. نقد و نظریه ادبی
      2. تازه های نشر
      3. داستان
      4. گفت و گو
      5. همه مطالب

      نگاهی به داستان «رمز» نوشته‌ی «جین ناکس»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      جهنم‌گردی با آقای یوزف پرونک؛ نگاهی به رمان کوتاه «یوزف پرونک نابینا و ارواح مُرده»

      ۲۶ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «گل‌ها» نوشته‌ی «آلیس واکر»

      ۲۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      درهم‌ریختگی زبان‌ها

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «خانواده‌ی مصنوعی» نوشته‌ی آن تایلر

      ۲ فروردین , ۱۴۰۴

      شعف در دلِ تابستان برفی | درباره «برف در تابستان» نوشتۀ سایاداویو جوتیکا

      ۲۸ اسفند , ۱۴۰۳

      رازهای کافکا | نوشتهٔ استوآرت جفریز

      ۲۴ بهمن , ۱۴۰۳

      دربارۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد» نوشتۀ جسیکا اَو

      ۱۸ دی , ۱۴۰۳

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      من و ميس منديبل | داستان کوتاه از دونالد بارتلمی

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۷- وسواس

      ۳۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۶- آئورا

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      هر رابطۀ عشقی مستلزم یک حذف اساسی است | گفتگو با انزو کرمن

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      زمان و تنهایی | گفتگو با پائولو جوردانو، خالقِ رمان «تنهایی اعداد اول»

      ۷ اسفند , ۱۴۰۳

      همچون سفر، مادر و برفی که در نهایت آب می‌شود | گفتگو با جسیکا او نویسندۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد»

      ۲۳ بهمن , ۱۴۰۳

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      من و ميس منديبل | داستان کوتاه از دونالد بارتلمی

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «رمز» نوشته‌ی «جین ناکس»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۷- وسواس

      ۳۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • تئاتر
      1. تاریخ نمایش
      2. گفت و گو
      3. نظریه تئاتر
      4. نمایش روی صحنه
      5. همه مطالب

      گفتگو با فرخ غفاری دربارۀ جشن هنر شیراز، تعزیه و تئاتر شرق و غرب

      ۲۸ آذر , ۱۴۰۳

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      او؛ اُگوست استریندبرگ است!

      ۲۸ فروردین , ۱۴۰۴

      کارل گئورگ بوشنر، پیشگام درام اکسپرسیونیستی 

      ۷ فروردین , ۱۴۰۴

      سفری میان سطور و روابط آدم‌ها | درباره نمایشنامه «شهر زیبا» نوشته کانر مک‌فرسن

      ۲۸ دی , ۱۴۰۳

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴

      اندکی عشق و کمی بیشتر اقتدارگرایی | درباره نمایش «هارشدگی» به کارگردانی پویان باقرزاده

      ۲۱ فروردین , ۱۴۰۴

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴
    • نقاشی
      1. آثار ماندگار
      2. گالری ها
      3. همه مطالب

      پنجاه تابلو | ۴۷- سه شاهکار از برهنگی در نقاشی

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      فرانسیس بیکن؛ آخرالزمان بشر قرن بیستم

      ۲۱ دی , ۱۴۰۳

      گنجی که سال‌ها در زیرزمین موزۀ هنرهای معاصر تهران پنهان بود |  گفتگو با عليرضا سميع آذر

      ۱۵ آذر , ۱۴۰۳

      پنجاه تابلو | ۴۷- سه شاهکار از برهنگی در نقاشی

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • موسیقی
      1. آلبوم های روز
      2. اجراها و کنسرت ها
      3. مرور آثار تاریخی
      4. همه مطالب

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳

      وودستاک: اعتراضی فراتر از زمین‌های گلی

      ۲۳ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      زناکیس و موسیقی

      ۲۷ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳
    • معماری

      معماری می‌تواند روح یک جامعه را لمس کند | جایزه پریتزکر ۲۰۲۵

      ۱۴ فروردین , ۱۴۰۴

      پاویون سرپنتاین ۲۰۲۵ اثر مارینا تبسم

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      طراحان مد، امضای خود را در گراند پَله ثبت می‌کنند | گزارشی از Runway مد شانل

      ۹ اسفند , ۱۴۰۳

      جزیره‌ کوچک (Little Island)، جزیره‌ای سبز در قلب نیویورک

      ۲۵ بهمن , ۱۴۰۳

      نُه پروژه‌ برتر از معماری معاصر ایران | به انتخاب Architizer

      ۱۸ بهمن , ۱۴۰۳
    • اندیشه

      جنگ خدایان و غول‌ها

      ۳۱ فروردین , ۱۴۰۴

      ملی‌گرایی در فضای امروز کانادا: از سرودهای جمعی تا تشدید بحث‌های سیاسی

      ۴ فروردین , ۱۴۰۴

      ترامپ و قدرت تاریخ: بازخوانی دیروز برای ساخت فردا

      ۶ بهمن , ۱۴۰۳

      در دفاع از زیبایی انسانی

      ۱۲ دی , ۱۴۰۳

      اسطوره‌ی آفرینش | کیهان‌زایی و کیهان‌شناسی

      ۲ دی , ۱۴۰۳
    • پرونده‌های ویژه
      1. پرونده شماره ۱
      2. پرونده شماره ۲
      3. پرونده شماره ۳
      4. پرونده شماره ۴
      5. پرونده شماره ۵
      6. همه مطالب

      دموکراسی در فضای شهری و انقلاب دیجیتال

      ۲۱ خرداد , ۱۳۹۹

      دیجیتال: آینده یک تحول

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      رابطه‌ی ویدیوگیم و سینما؛ قرابت هنر هفت و هشت

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      Videodrome و مونولوگ‌‌هایی برای بقا

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      مسیح در سینما / نگاهی به فیلم مسیر سبز

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آیا واقعا جویس از مذهب دلسرد شد؟

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      بالتازار / لحظه‌ی لمس درد در اتحاد با مسیح!

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آخرین وسوسه شریدر

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      هنرمند و پدیده‌ی سینمای سیاسی-هنر انقلابی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پایان سینما: گدار و سیاست رادیکال

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      گاوراس و خوانش راسیونالیستی ایدئولوژی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      انقلاب به مثابه هیچ / بررسی فیلم باشگاه مبارزه

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پورن‌مدرنیسم: الیگارشی تجاوز

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      بازنمایی تجاوز در سینمای آمریکا

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      تصویر تجاوز در سینمای جریان اصلی

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      آیا آزارگری جنسی پایانی خواهد داشت؟

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      خدمت و خیانت جشنواره‌ها

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      ناشاد در غربت و وطن / جعفر پناهی و حضور در جشنواره‌های جهانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰
    • ستون آزاد

      نمایش فیلم مهیج سیاسی در تورنتو – ۳ مِی در Innis Town Hall و Global Link

      ۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      آنچه پالین کیل نمی‌توانست درباره‌ی سینمادوستان جوان تشخیص دهد

      ۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      هر کجا باشم، شعر مال من است

      ۳۰ اسفند , ۱۴۰۳

      لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

      ۱۴ اسفند , ۱۴۰۳

      کانادا: سرزمین غرولند، چسب کاغذی و دزدهای حرفه‌ای!

      ۱۱ دی , ۱۴۰۳
    • گفتگو

      ساندنس ۲۰۲۵ | درخشش فیلم‌های ایرانی «راه‌های دور» و «چیزهایی که می‌کُشی»

      ۱۳ بهمن , ۱۴۰۳

      روشنفکران ایرانی با دفاع از «قیصر» به سینمای ایران ضربه زدند / گفتگو با آربی اوانسیان (بخش دوم)

      ۲۸ شهریور , ۱۴۰۳

      علی صمدی احدی و ساخت هفت روز: یک گفتگو

      ۲۱ شهریور , ۱۴۰۳

      «سیاوش در تخت جمشید» شبیه هیچ فیلم دیگری نیست / گفتگو با آربی اُوانسیان (بخش اول)

      ۱۴ شهریور , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی با جهانگیر کوثری، کارگردان فیلم «من فروغ هستم» در جشنواره فیلم کوروش

      ۲۸ مرداد , ۱۴۰۳
    • درباره ما
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    ادبیات

    به‌سلامتی اینکه تو همیشه بازگردی؛ نگاهی به رمان کوتاه ایوان نوشته‌ی ولادیمیر باگامولاف

    محمدرضا صالحیمحمدرضا صالحی۲۲ شهریور , ۱۴۰۲
    اشتراک گذاری Email Telegram WhatsApp
    اشتراک گذاری
    Email Telegram WhatsApp

    در این یادداشت کوتاه، بعد از معرفی اجمالی، نگاهی تحلیلی خواهیم داشت به رمان کوتاه ایوان، نوشته‌ی ولادیمیر باگامولاف. این یادداشت قسمت‌هایی از داستان را لو می‌دهد.

    علی‌رغم مشکلات پیرنگی‌ای که ایوان دارد، رمانی بسیار به‌یادماندنی است؛ علتش هم شخصیت جالبی است که باگامولاف آفریده. شخصیتی که نامش هم روی عنوان رمان دیده می‌شود و  هم روی عنوان فیلم سینمایی اقتباسی آندره تارکوفسکی، یعنی کودکی ایوان (Ivan’s childhood).

    رمان کوتاه ایوان به‌تازگی توسط نشر مان کتاب، با ترجمه‌ی مستقیم از روسی یلدا بیدختی نژاد، در مجموعه‌ی جوان در مواجهه چاپ شده است. چنانچه در صفحه‌ی اول کتاب آمده و همینطور از عنوان مجموعه مشخص است، جوان در مواجهه قرار است مجموعه‌ای باشد از روایت‌های داستانی-مستند از تجربه‌ی نوجوانان و جوانان با مصائب سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی سرزمین‌های‌شان در دوره‌های مختلف تاریخی.مصائب ایوان یازده‌ساله، که به‌عنوان کودک‌سرباز در استخدام سرویس جاسوسی ارتش شوروی است، در دوره‌ی جنگ جهانی دوم می‌گذرد.

    در ادامه بر برخی از عناصر داستان ایوان متمرکز شویم و در خلال بررسی جداگانه‌ی آن‌ها، هم‌پیوندی آن با ساختار کلی رمان را بررسی خواهیم کرد.

    • راوی و نحوه‌ی روایتگری

    تکلیف راوی در همین اولین سطر رمان مشخص و قراردادش با مخاطب خیلی زود بسته می‌شود: «آن‌شب می‌خواستم قبل از طلوع خورشید سری به پُست‌های نگهبانی بزنم.»

    راوی رمان، سروانی‌ در ارتش شوروی است به نام گالتسِف. او رمان را در 9 بخش کلی و با فاصله‌ی زمانی از اتفاقات داستان روایت می‌کند. روایت او از لحاظ مکانی، از کمپی در اطراف رود دِنیپر (رودی که از روسیه آغاز شده و تا اوکراین امتداد دارد و به دریای سیاه می‌ریزد)، در شبی شروع می‌شود که سروکله‌ی پسرک عجیبی به‌اسم ایوان در کمپ گردان راوی پیدا می‌شود و پایان روایت کلی رمان، در آخرین روزهای جنگ جهانی دوم و از لحاظ مکانی در برلین است.

    گالتسِف شخصیت اصلی رمان نیست. به‌نظر می‌رسد او صرفاً یک راوی شرکت‌کننده در رویدادهای داستان باشد و شخصیت اصلی، کودک یازده‌ساله یعنی ایوان باشد. انتخاب این راوی توسط باگامولاف مزیت‌ها و محدودیت‌هایی را در رمان ایجاد کرده است.

    طبیعتاً گالتسف در همه‌جا با شخصیت اصلی، یعنی ایوان، همراه نیست. اتفاقاً او، و تبعاً مخاطب، در طول رمان فقط چندبار با ایوان مواجه می‌شود. ورود و خروج‌های ایوان به روایت باعث شده است که مخاطب بیشتر جذب این شخصیت مرموز شود و بخواهد او را بیشتر بشناسد. به‌طوری که اولین مواجهه‌ی گالتسف و خواننده با ایوانِ رُک، نترس و مغرور، بسیار تأثیرگذار از آب درآمده است و احتمالاً جزو بهترین قسمت‌های رمان است.

    از جمله محدودیت‌هایی که این راوی ایجاد کرده، این است که مخاطب نمی‌تواند به‌مقدار کافی به شخصیت اصلی رمان و روان او نزدیک شود. پیشینه‌ی زندگی ایوان و تأثیراتی که این پیشینه بر روح و روانش گذاشته و او را به سرنوشت تراژیکش سوق داده، تقریباً مغفول مانده و این پیشینه صرفاً به ارائه‌ی گزارشی کوتاه توسط دیالوگی در داستان، محدود شده است.

    • شخصیت‌ها

    در داستان از سربازها و درجه‌دارهای زیادی نام برده می‌شود ولی بیشتر آن‌ها درحد یک تیپ باقی می‌مانند. حتی راوی اول‌شخص داستان نیز از چندان عمقی برخوردار نیست و احتمالاً مخاطب نتواند درحد درخوری به او نزدیک شود. دلیل این امر ممکن است ریشه در پیرنگ داستان داشته باشد که پایین‌تر به آن اشاره شده است.

    جالب‌توجه‌ترین شخصیت داستان، ایوان است. او پسرکی یازده‌ساله است که در ارتش شوروری به‌عنوان نیروی جاسوسی خدمت می‌کند. از آن‌جایی که او جثه‌ای ریز و هوشی سرشار دارد، بسیار مورد توجه مقامات نظامی شوروی است و آن‌ها حسابی به ایوان می‌رسند. علاقه‌ی آن‌ها به ایوان منحصر به توانایی‌های او در جاسوسی نیست؛ آن‌هایی که در سرویس اطلاعاتی او را می‌شناسند، بسیار دوست دارند. حتی چندتا از نظامی‌ها می‌خواهند بعد از اتمام جنگ او را به‌فرزندی قبول کنند. تراژدی درجایی رخ می‌دهد که آن‌ها عزیزدردانه‌شان را به قلب دشمن می‌فرستند و از او استفاده می‌کنند.

    با این‌که ایوان فقط یازده سال دارد، بسیار بزرگ‌تر از سنش رفتار می‌کند. او که خانواده‌اش را از دست داده، از تک‌تک آلمانی‌ها متنفر است و می‌خواهد از آن‌ها انتقام بگیرد. هر وقت از او می‌خواهند که دیگر به عملیات جاسوسی نرود، حسابی به‌هم می‌ریزد و می‌گوید که وقت برای کارهای دیگر بسیار است و الآن وقت جنگ است. رفتارهای ایوان، کینه‌ای که او از آلمانی‌ها دارد، جنگ‌طلبی‌اش، رفتارهای بسیار متناقض با سن‌اش و درنهایت سرنوشت تراژیکش، تضاد جنگ خانمان‌سوز با چیزی را که کودکی می‌نامیمش، بسیار پررنگ کرده است.

    از جمله رفتارهای بزرگ‌تر از سن ایوان، می‌توان به وودکا نوشیدن او با شخصیت خولین اشاره کرد. ایوان وقتی می‌خواهد وودکای تلخش را بنوشد، می‌گوید: «به‌سلامتی اینکه من همیشه بتوانم برگردم.»

    منظور ایوان از برگشتن، عبور سلامت او از قلب دشمن پس از عملیات جاسوسی است.

    • پیرنگ

    شاید بزرگترین نقطه‌ضعف داستان، پیرنگ آن باشد. داستان از پیرنگ چندان پیچیده‌ای برخوردار نیست. راوی در گردان خود مشغول جنگ و سامان‌دهی امورات جنگی است. او به کار خود مشغول است و ما چندان با کارها و کشمکش‌های او درگیر نمی‌شویم. شاید بتوان با کمی اغراق گفت که پیرنگ داستان گره‌افکنی و درنتیجه عنصر کشمکش قرص و محکمی ندارد. آیا کشمکش و گره‌افکنی داستان روی بازگشت ایوان از آخرین عملیات جاسوسی‌اش بسته می‌شود؟ این‌طور به‌نظر نمی‌رسد. زیرا این اتفاق در اواخر رمان، و بسیار دیر رخ می‌دهد. آیا کشمکش روی شناختِ ایوان توسط راوی و تلاش برای نزدیک شدن به او بنا می‌شود؟ به‌نظر نمی‌رسد. زیرا راوی فقط چندبار ایوان را می‌بیند. درست است که راوی چندباری درباره‌ی او و علاقه‌اش به او اظهارنظر می‌کند، ولی در عمل داستانی، چیز زیادی در این‌باره نمی‌بینیم. آیا کشمکش کاملاً فیزیکی و ابتدایی و درباره‌ی نبرد ارتش شوروی با ارتش آلمان در جنگ جهانی دوم است؟ می‌توان گفت که نبرد با آلمانی‌ها و شلیک گلوله‌ها، موضع‌گیری در سنگرها، عبور از رودخانه و نفوذ به جبهه‌ی دشمن و… در داستان حضور دارد؛ اما به‌هیچ عنوان نمی‌توان سرنوشت جنگ را کشمکش اصلی رمان دانست. درکل می‌توان گفت که کشمکش اصلی همه‌ی این‌‎ها هست و هم‌زمان هیچ‌کدام از این‌ها نیست. به‌نظر نگارنده، مخاطب داستان را می‌خواند تا صرفاً بیشتر با شخصیت ایوان آشنا شود و از سرنوشت او آگاه شود. درواقع جذابیت داستان روی دو عنصر بسته شده است: ایده‌ی هولناک استفاده از کودک‌سرباز در جنگ جهانی توسط ارتش شوروی و شخصیت عجیب ایوان که بالاتر درباره‌اش گفته شد. شاید اگر ایده‌ی استفاده از کودک‌سرباز در جنگ به‌صورت بالقوه این پتانسیل هولناک و تراژیک را نداشت، مخاطب ارتباطی درخور با اثر برقرار نمی‌کرد. درنتیجه‌ی ضعف پیرنگ، عمل داستانی هدفمند  در داستان کم شده و درنتیجه‌ی کم شدن عمل داستانی، شخصیت‌های داستان عمق کمتری دارند؛ زیرا کار کمی انجام می‌دهند. البته نویسنده با گزارش کوتاهی از پیشینه‌ی ایوان توسط چند دیالوگ، و همچنین آوردن چاقوی یادگاری دوستِ کشته‌شده‌ی راوی، خواسته تا تمهیدی برای برقراری بیشتر ارتباط مخاطب با شخصیت‌های رمانش بسازد.

    درنهایت درباره‌ی پیرنگ می‌توان گفت که پایان‌بندی داستان اگرچه بسیار تکان‌دهنده است و سرنوشت ایوان را برای راوی و مخاطب مشخص می‌کند، اندکی عجولانه روایت شده است. همچنین پیدا کردن مدارک مربوط به تیرباران شدن ایوان در برلین، میان آن بلبشو، شاید کمی شانسی به‌نظر برسد.

    • ستینگ و نمایش پلشتی‌های جنگ

    همانطور که پیشتر اشاره شد، داستان در زمان جنگ جهانی دوم و تقابل ارتش شوروی با آلمان رخ می‌دهد. نویسنده در جای‌جای رمان، از ناپاکی‌های جنگ گفته و نشانش داده. برای این‌که نمونه‌ای ذکر کنیم، بهتر است سراغ بخش هشتم داستان برویم. در این بخش از داستان، بوی اسبِ سربازان گارد قزاق که در جنگل پیچیده، باعث می‌شود که خاطرات کودکی راوی در روستای زادگاهش برایش تداعی شوند. او در جنگل قدم می‌زند و یاد مادربزرگش و همچنین بوی شیر گرم و نانِ تازه‌ی از تنور درآمده می‌افتد. در ادامه‌ی این تداعی‌ها می‌خوانیم که: «به‌محض آنکه از جنگل بیرون آمدم، خاطرات کودکی‌ام هم محو شد. جاده پر بود از ماشین‌های سوخته و خراب و داغان و رهاشده‌ی آلمانی. جنازه‌ی سربازان دشمن این‌طرف و آن‌طرف جاده و در خاکریزها رها شده بود. در تمام سنگرهای کنده‌شده در زمین هم تل جنازه‌ها به خاکستری می‌زد.»

    چنانچه در مصداق بالا مشاهده شد، تقابلی دوتایی میان جنگ و زندگی در رمان وجود دارد که انرژی‌اش را در تمام طول روایت نیز آزاد کرده است.

    درنهایت می‌توان گفت که ایوان، رمان کوتاه و خوش‌خوانی است که مخاطب می‌تواند آن را در یک نشست بخواند و ساعت‌ها به پلشتی‌های جنگ و تأثیر مخرب آن روی انسان‌ها، به‌خصوص کودکان بیندیشد.

    ایوان رمان ایوان ولادیمیر باگامولاف
    اشتراک Email Telegram WhatsApp Copy Link
    مقاله قبلیمتاسینما و رویکرد خودبازتابانه علی کریم در «من از سپیده دم صبح بیزارم»
    مقاله بعدی گذر از هشت هزار لایه حیات / درباره «زندگی‌های گذشته» ساخته سلین سانگ
    محمدرضا صالحی

    مطالب مرتبط

    داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

    فینیکس

    من و ميس منديبل | داستان کوتاه از دونالد بارتلمی

    افشین رضاپور

    نگاهی به داستان «رمز» نوشته‌ی «جین ناکس»

    آیلین هاشم‌نیا
    نظرتان را به اشتراک بگذارید

    Comments are closed.

    پیشنهاد سردبیر

    دان سیگل و اقتباس نئو نوآر از «آدمکش‌ها»ی ارنست همینگوی

    داستان‌های فینیکس | ۱- فیل در تاریکی

    گچ | داستان کوتاه از دیوید سالایی

    ما را همراهی کنید
    • YouTube
    • Instagram
    • Telegram
    • Facebook
    • Twitter
    پربازدیدترین ها
    Demo
    پربازدیدترین‌ها

    بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

    بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

    یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

    پیشنهاد سردبیر

    لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

    امیر گنجوی

    آن سوی فینچر / درباره فیلم Mank (منک)

    امین نور

    چرا باید فیلم‌های معمایی را چند بار دید؟ / تجربه تماشای دوباره فایت کلاب

    پریسا جوانفر

    مجله تخصصی فینیکس در راستای ایجاد فضایی کاملا آزاد در بیان نظرات، از نویسنده‌ها و افراد حرفه‌ای و شناخته‌شده در زمینه‌های تخصصیِ سینما، ادبیات، اندیشه، نقاشی، تئاتر، معماری و شهرسازی شکل گرفته است.
    این وبسایت وابسته به مرکز فرهنگی هنری فینیکس واقع در تورنتو کانادا است. لازم به ذکر است که موضع‌گیری‌های نویسندگان کاملاً شخصی است و فینیکس مسئولیتی در قبال مواضع ندارد.
    حقوق کلیه مطالب برای مجله فرهنگی – هنری فینیکس محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

    10 Center Ave, Unit A Second Floor, North York M2M 2L3
    • Home

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.