Close Menu
مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس

    Subscribe to Updates

    Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

    What's Hot

    پنجاه تابلو | ۴۸- پنج نمونۀ‌ برتر از فیگورهایی با نمای پشت در نقاشی

    یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | به بهانۀ ۸۰ سالگی فیلم «رم، شهر بی‌دفاع»

    بررسی فمنیستی رمان «گوگرد» نوشته‌ی عطیه عطارزاده

    Facebook X (Twitter) Instagram Telegram
    Instagram YouTube Telegram Facebook X (Twitter)
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    • خانه
    • سینما
      1. نقد فیلم
      2. جشنواره‌ها
      3. یادداشت‌ها
      4. مصاحبه‌ها
      5. سریال
      6. مطالعات سینمایی
      7. فیلم سینمایی مستند
      8. ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۲۴
      9. همه مطالب

      انحراف جنسی و سادومازوخیسم در «معلم پیانو»ی هانکه

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      سکوت به مثابه‌ی عصیان | درباره‌ی «پرسونا»ی برگمان

      ۱۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «گناهکاران»؛ کلیسا، گیتار و خون‌آشام

      ۱۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی یا موعظه‌گری در مذمت فلاکت | نگاهی به فیلم «رها»

      ۱۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      مرور فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۲۵: یک دور کامل

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      از شلیته‌های قاجاری تا پیراهن‌های الهام گرفته از ستارگان دهه‌ی سی آمریکا

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | «ارزش‌های احساسی»؛ زن، بازیگری و سینما

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      جشنواره فیلم کن ۲۰۲۵ | «ناپدید شدن جوزف منگل» و روسیاهی تاریخ

      ۲ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | به بهانۀ ۸۰ سالگی فیلم «رم، شهر بی‌دفاع»

      ۱۰ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌ها | بی‌تا

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌ها | به بهانۀ ۷۰ سالگی فیلم «خارش هفت ساله»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | در دنیای تو ساعت چند است؟

      ۳۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من با نینو بزرگ شدم | گفتگو با فرانچسکو سرپیکو، بازیگر سریال «دوست نابغه من»

      ۱۹ فروردین , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      گفتگوی اختصاصی | نانا اکوتیمیشویلی: زنان در گرجستان در آرزوی عدالت و دموکراسی هستند

      ۲۳ اسفند , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی | پرده‌برداری از اشتیاق: دنی کوته از «برای پل» و سیاست‌های جنسیت در سینما می‌گوید

      ۱۸ اسفند , ۱۴۰۳

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازکردن سر شوخی با هالیوود | یادداشتی بر فصل اول سریال استودیو به کارگردانی سث روگن و ایوان گلدبرگ

      ۱ خرداد , ۱۴۰۴

      تاسیانی به رنگ آبی، کمیکی که تبدیل به گلوله شد | نگاهی به فضاسازی و شخصیت‌پردازی در سریال تاسیان

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سرانجام، جزا! | یادداشتی بر سه اپیزود ابتدایی فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۱۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی در سینمای ایران

      ۱۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      گزارش کارگاه تخصصی آفرینش سینمایی با مانی حقیقی در تورنتو

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سینما به مثابه‌ی هنر | نگاهی به کتاب «دفترهای سرافیو گوبینو فیلم‌بردار سینما» اثر لوئیجی پیراندللو

      ۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «رقصیدن پینا باوش»؛ همین که هستی بسیار زیباست

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نصرت کریمی؛ دست‌ هنرمندی که قرار بود قطع‌ شود

      ۲۹ فروردین , ۱۴۰۴

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      هم‌آواز نبود، آوازی هم نبود | نگاهی به مستند «ماه سایه» ساخته‌ی آزاده بیزارگیتی

      ۸ فروردین , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۸- پنج نمونۀ‌ برتر از فیگورهایی با نمای پشت در نقاشی

      ۱۱ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | به بهانۀ ۸۰ سالگی فیلم «رم، شهر بی‌دفاع»

      ۱۰ خرداد , ۱۴۰۴

      بررسی فمنیستی رمان «گوگرد» نوشته‌ی عطیه عطارزاده

      ۱۰ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | به بهانۀ ۸۰ سالگی فیلم «رم، شهر بی‌دفاع»

      ۱۰ خرداد , ۱۴۰۴

      انحراف جنسی و سادومازوخیسم در «معلم پیانو»ی هانکه

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۸ خرداد , ۱۴۰۴

      بازنمایی امر بومی در سینمای ایران

      ۷ خرداد , ۱۴۰۴
    • ادبیات
      1. نقد و نظریه ادبی
      2. تازه های نشر
      3. داستان
      4. گفت و گو
      5. همه مطالب

      نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «رمز» نوشته‌ی «جین ناکس»

      ۳ خرداد , ۱۴۰۴

      جهنم‌گردی با آقای یوزف پرونک؛ نگاهی به رمان کوتاه «یوزف پرونک نابینا و ارواح مُرده»

      ۲۶ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «گل‌ها» نوشته‌ی «آلیس واکر»

      ۲۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      بررسی فمنیستی رمان «گوگرد» نوشته‌ی عطیه عطارزاده

      ۱۰ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «خانواده‌ی مصنوعی» نوشته‌ی آن تایلر

      ۲ فروردین , ۱۴۰۴

      شعف در دلِ تابستان برفی | درباره «برف در تابستان» نوشتۀ سایاداویو جوتیکا

      ۲۸ اسفند , ۱۴۰۳

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      من و ميس منديبل | داستان کوتاه از دونالد بارتلمی

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۷- وسواس

      ۳۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۶- آئورا

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      هر رابطۀ عشقی مستلزم یک حذف اساسی است | گفتگو با انزو کرمن

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      زمان و تنهایی | گفتگو با پائولو جوردانو، خالقِ رمان «تنهایی اعداد اول»

      ۷ اسفند , ۱۴۰۳

      همچون سفر، مادر و برفی که در نهایت آب می‌شود | گفتگو با جسیکا او نویسندۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد»

      ۲۳ بهمن , ۱۴۰۳

      بررسی فمنیستی رمان «گوگرد» نوشته‌ی عطیه عطارزاده

      ۱۰ خرداد , ۱۴۰۴

      نگاهی به رمان «رؤیای چین» نوشته‌ی ما جی‌ین

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۸- داستان سایه

      ۶ خرداد , ۱۴۰۴

      من و ميس منديبل | داستان کوتاه از دونالد بارتلمی

      ۴ خرداد , ۱۴۰۴
    • تئاتر
      1. تاریخ نمایش
      2. گفت و گو
      3. نظریه تئاتر
      4. نمایش روی صحنه
      5. همه مطالب

      گفتگو با فرخ غفاری دربارۀ جشن هنر شیراز، تعزیه و تئاتر شرق و غرب

      ۲۸ آذر , ۱۴۰۳

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      او؛ اُگوست استریندبرگ است!

      ۲۸ فروردین , ۱۴۰۴

      کارل گئورگ بوشنر، پیشگام درام اکسپرسیونیستی 

      ۷ فروردین , ۱۴۰۴

      سفری میان سطور و روابط آدم‌ها | درباره نمایشنامه «شهر زیبا» نوشته کانر مک‌فرسن

      ۲۸ دی , ۱۴۰۳

      بلاتکلیف، در میان شک و ایمان | نگاهی به نمایش «شک (یک تمثیل)» به کارگردانی کوروش سلیمانی

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴

      بلاتکلیف، در میان شک و ایمان | نگاهی به نمایش «شک (یک تمثیل)» به کارگردانی کوروش سلیمانی

      ۹ خرداد , ۱۴۰۴

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • نقاشی
      1. آثار ماندگار
      2. گالری ها
      3. همه مطالب

      پنجاه تابلو | ۴۸- پنج نمونۀ‌ برتر از فیگورهایی با نمای پشت در نقاشی

      ۱۱ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۷- سه شاهکار از برهنگی در نقاشی

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      فرانسیس بیکن؛ آخرالزمان بشر قرن بیستم

      ۲۱ دی , ۱۴۰۳

      گنجی که سال‌ها در زیرزمین موزۀ هنرهای معاصر تهران پنهان بود |  گفتگو با عليرضا سميع آذر

      ۱۵ آذر , ۱۴۰۳

      پنجاه تابلو | ۴۸- پنج نمونۀ‌ برتر از فیگورهایی با نمای پشت در نقاشی

      ۱۱ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۷- سه شاهکار از برهنگی در نقاشی

      ۵ خرداد , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۶- جهان بی‌نقاب کریستین شاد

      ۲۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • موسیقی
      1. آلبوم های روز
      2. اجراها و کنسرت ها
      3. مرور آثار تاریخی
      4. همه مطالب

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳

      وودستاک: اعتراضی فراتر از زمین‌های گلی

      ۲۳ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      زناکیس و موسیقی

      ۲۷ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳
    • معماری

      معماری می‌تواند روح یک جامعه را لمس کند | جایزه پریتزکر ۲۰۲۵

      ۱۴ فروردین , ۱۴۰۴

      پاویون سرپنتاین ۲۰۲۵ اثر مارینا تبسم

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      طراحان مد، امضای خود را در گراند پَله ثبت می‌کنند | گزارشی از Runway مد شانل

      ۹ اسفند , ۱۴۰۳

      جزیره‌ کوچک (Little Island)، جزیره‌ای سبز در قلب نیویورک

      ۲۵ بهمن , ۱۴۰۳

      نُه پروژه‌ برتر از معماری معاصر ایران | به انتخاب Architizer

      ۱۸ بهمن , ۱۴۰۳
    • اندیشه

      جنگ خدایان و غول‌ها

      ۳۱ فروردین , ۱۴۰۴

      ملی‌گرایی در فضای امروز کانادا: از سرودهای جمعی تا تشدید بحث‌های سیاسی

      ۴ فروردین , ۱۴۰۴

      ترامپ و قدرت تاریخ: بازخوانی دیروز برای ساخت فردا

      ۶ بهمن , ۱۴۰۳

      در دفاع از زیبایی انسانی

      ۱۲ دی , ۱۴۰۳

      اسطوره‌ی آفرینش | کیهان‌زایی و کیهان‌شناسی

      ۲ دی , ۱۴۰۳
    • پرونده‌های ویژه
      1. پرونده شماره ۱
      2. پرونده شماره ۲
      3. پرونده شماره ۳
      4. پرونده شماره ۴
      5. پرونده شماره ۵
      6. همه مطالب

      دموکراسی در فضای شهری و انقلاب دیجیتال

      ۲۱ خرداد , ۱۳۹۹

      دیجیتال: آینده یک تحول

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      رابطه‌ی ویدیوگیم و سینما؛ قرابت هنر هفت و هشت

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      Videodrome و مونولوگ‌‌هایی برای بقا

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      مسیح در سینما / نگاهی به فیلم مسیر سبز

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آیا واقعا جویس از مذهب دلسرد شد؟

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      بالتازار / لحظه‌ی لمس درد در اتحاد با مسیح!

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آخرین وسوسه شریدر

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      هنرمند و پدیده‌ی سینمای سیاسی-هنر انقلابی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پایان سینما: گدار و سیاست رادیکال

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      گاوراس و خوانش راسیونالیستی ایدئولوژی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      انقلاب به مثابه هیچ / بررسی فیلم باشگاه مبارزه

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پورن‌مدرنیسم: الیگارشی تجاوز

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      بازنمایی تجاوز در سینمای آمریکا

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      تصویر تجاوز در سینمای جریان اصلی

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      آیا آزارگری جنسی پایانی خواهد داشت؟

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      خدمت و خیانت جشنواره‌ها

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      ناشاد در غربت و وطن / جعفر پناهی و حضور در جشنواره‌های جهانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰
    • ستون آزاد

      نمایش فیلم مهیج سیاسی در تورنتو – ۳ مِی در Innis Town Hall و Global Link

      ۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      آنچه پالین کیل نمی‌توانست درباره‌ی سینمادوستان جوان تشخیص دهد

      ۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      هر کجا باشم، شعر مال من است

      ۳۰ اسفند , ۱۴۰۳

      لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

      ۱۴ اسفند , ۱۴۰۳

      کانادا: سرزمین غرولند، چسب کاغذی و دزدهای حرفه‌ای!

      ۱۱ دی , ۱۴۰۳
    • گفتگو

      ساندنس ۲۰۲۵ | درخشش فیلم‌های ایرانی «راه‌های دور» و «چیزهایی که می‌کُشی»

      ۱۳ بهمن , ۱۴۰۳

      روشنفکران ایرانی با دفاع از «قیصر» به سینمای ایران ضربه زدند / گفتگو با آربی اوانسیان (بخش دوم)

      ۲۸ شهریور , ۱۴۰۳

      علی صمدی احدی و ساخت هفت روز: یک گفتگو

      ۲۱ شهریور , ۱۴۰۳

      «سیاوش در تخت جمشید» شبیه هیچ فیلم دیگری نیست / گفتگو با آربی اُوانسیان (بخش اول)

      ۱۴ شهریور , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی با جهانگیر کوثری، کارگردان فیلم «من فروغ هستم» در جشنواره فیلم کوروش

      ۲۸ مرداد , ۱۴۰۳
    • درباره ما
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    مقالات سینما

    هیچ جا امن نیست / درباره جهان ناامنِ هیچکاک

    پرویز جاهدپرویز جاهد۲۳ مرداد , ۱۴۰۳
    اشتراک گذاری Email Telegram WhatsApp
    اشتراک گذاری
    Email Telegram WhatsApp

    از دید آلفرد هیچکاک؛ هیچ جا امن نیست؛ نه درون خانه، نه در خیابان و نه درون قطار یا تاکسی. «جرم همه جا هست و ارتکاب به جرم مثل سرماخوردگی است.» این گفتۀ هیجکاک است که آدم‌های فیلم‌هایش، امکانی برای گریز از خطر و جایی برای پنهان شدن ندارند. در فیلم‌های او حتی پلیس نیز نیرویی تهدیده‌کننده محسوب می‌شود. در فیلم «روانی»، پلیس، عامل اضطراب و دلهره ماریون کرین (جنت لی) است و بی‌دلیل و بدون اینکه بداند او جرمی مرتکب شده، او را دنبال کرده و زیر نظر می‌گیرد. در فیلم‌های هیچکاک لازم نیست حتما گناهکار یا مجرم باشی تا مورد سوءظن واقع شوی. «مرد عوضی» هیچکاک حتی تم کافکایی دارد. هنری فاندا مثل جوزف ک در «محاکمه» کافکا اشتباهی در خیابان دستگیر شده و او را به اداره پلیس برده و انگشت‌نگاری می کنند و به زندان می‌اندازند. کری گرانت در «شمال از طریق شمال غربی»، مرد بیگناهی است که ناخوداگاه درگیر ماجرایی جاسوسی و جنایی می‌شود اما این همه ناامنی از کجا می‌آید و ریشه‌اش چیست؟ برنارد هرمن، آهنگساز فیلم های هیچکاک زمانی به زنش گفته بود که هیچکاک راز وحشتناکی را برایش فاش کرده ولی او نمی‌تواند پیش از مرگ هیچکاک آن را بازگو کند اما هرمن خود زودتر از هیچکاک تسلیم مرگ شد.

     آلفرد هیچکاک روانی

    هیچکاک در محله «ایست اند» (East End) لندن بزرگ شد که روزگاری، سریال کیلر معروف لندن یعنی «جک دِ ریپر» در آنجا سکونت داشت، قاتل بی‌رحمی که بعد از تجاوز به دهها زن، آنها را با  چاقو تکه تکه کرده و کشته است اما مثل زودیاک هرگز شناخته و دستگیر نشد. این موضوع؛ تاثیر عمیقی بر هیچکاک 11 ساله گذاشت و قتل و تجاوز جنسی به یکی از سوژه های اصلی فیلم‌های او بدل شد. به علاوه او در کودکی تحت تاثیر تربیت سخت مذهبی در مدرسه کاتولیکی یسوعیون بود و از محرومیت جنیسی و سرکوب میل جنسی رنج می‌برد. برخی از منتقدان، فیلم‌هایی مثل «جنون»، «روانی» و «مارنی» را بخشی از انحرافات و فانتزی‌های جنسی خود هیچکاک دانسته‌اند. دوربین در فیلم «روانی» حالتی مهاجم و تجاوزگر دارد و استعاره‌ای است از تجاوز و جنایتی که نورمن بیتس مرتکب می‌شود. قاتلِ سایکوپتِ فیلم «روانی» در آسیب‌پذیرترین مکان یعنی حمام به قربانی‌اش حمله کرد و او را به قتل رساند.

    جهان هیچکاک؛ جهانی ترسناک، دلهره‌آور و تهدیدکننده است هرچند با طنز و شوخیِ زهرآگین هیچکاکی آمیخته شده. به گفتۀ فرانسوا تروفو؛ هیچکاک، صحنه‌های قتل را عاشقانه می‌ساخت و صحنه‌های عاشقانه را مثل صحنه‌های قتل طراحی می‌کرد. یکی از نمونه‌های عالی طنز سیاه در کارهای هیچکاک؛ صحنه‌ای از فیلم «جنون» است که در آن کاراگاه؛ بر سر میز غذا نشسته و دستیارش دارد جزییات یک قتل چندش‌آور را برایش تشریح می‌کند و همزمان، زنش نیز دارد با گوشت و استخوان غذا می‌پزد. با دیدن این صحنه، تماشاگر با خود می‌گوید که آیا ممکن است این گوشت و استخوان همان مقتول باشد. به گفته بهرام بیضایی در کتاب «هیچکاک در قاب»، سینمای هیچکاک از صحنه گورستان هملت آغاز می‌شود. در «توطنه خانوادگی»، گورکنی هست که زمان کندن گور، جمجمه یک دلقک را از خاک بیرون می‌کشد. و یا در فیلم «طناب»؛ مهمانان روی صندوقی که جسد جوانی که به قتل رسیده در آن مخفی شده شام می‌خورند. پیتر گرین اوی از این ایده برای فیلم «آشپز، دزد و همسرش» استفاده کرده است. در فیلم «دردسر هری» جسدی هست که هر کس فکر می‌کند خودش او را کشته و باید از شر آن خلاص شود.(ایده مشترک با «شب قوزی» ساختۀ فرخ غفاری)

     آلفرد هیچکاک

    در واقع بخشی از قدرت و مهارت هیچکاک در این است که او می‌تواند در مکان‌هایی که امن فرض می‌شود دلهره و ترس ایجاد کند خواه این مکان سالن باشکوه و مجلل آلبرت هالِ لندن یا مقر سازمان ملل باشد یا متلی متروک و بین راهی در لوس انجلس یا زیر دوش حمام. در آثار هیچکاک؛ موزه‌ها، کتابخانه‌ها، گورستان‌ها، کلیساها و معابد همه بیانگر قدمت خاموش ابدیت‌اند در برابر سرنوشت و عمر کوتاه ما. ما به جهانی تکیه کرده‌ایم که ضد ماست. این تقابل مرگ و زندگی به خوبی در صحنه قتل زیر دوش حمام در فیلم «روانی» نشان داده شده. وقتی ماریون کرین با ضربه‌های چاقوی نورمن بیتسِ روان‌پریش به قتل می‌رسد، آب دوش همچنان جاری است در حالی که چشمان ماریون باز مانده و خیره به جایی نگاه می‌کند که احتمالا همان پول‌های روی میز است که او از محل کارش دزدیده و به خاطر آن خود را به دردسر انداخته و قربانی آن شده است. همین وحشت در چهره اسکاتی فیلم «سرگیجه» نیز هست وقتی او در بالای بلندی به زیر پای خود نگاه می‌کند؛ در وضعیتی معلق و پاندولی قرار دارد که استعاره‌ای است از معلق‌بودن انسان در این جهان و پرت شدن ناگهانی‌اش از این جهان به جانی دیگر.

    دلهره هیچکاک؛ اگرچه تا حد زیادی ساختگی و نتیجه تعلیق سینمایی اوست اما به شدت درونی است و بیانگر آسیب‌پذیر بودن ما و سستی و شکنندگی زندگی و خطرهایی است که از همه سو ما را تهدید می‌کند. یک لیوان شیر در فیلم «سوءظن» که جانی آیسگارت (کری گرانت) برای همسرش لینا (جون فونتین) می‌برد آلوده به زهر است یا پره‌های آسیاب بادی که خلاف جهت باد می‌چرخند در فیلم «خبرنگار خارجی» بیانگر توطئه درون آسیاب است. و یا فنجان قهوه آلیشیا (اینگرید برگمن) در فیلم «بدنام» که آلوده به زهر است. به گفته یل سینیارد، «قتل در فيلم‌هاى هيچكاک، به ندرت بخشى از يك پازل روايتى بود و بيشتر به عنوان ظهور گريزناپذير حس قدرت مطرح بود. براى او سينما، ضرورتاً احساس و قدرت بود. از اين رو سعى مى‌كرد پايان فيلم‌هايش را عالى از كار درآورد. با تريلرهايش تماشاگران را وامى‌داشت تا با حوادث روى پرده همذات پندارى كنند. در صحنه قتل كارآگاه فيلم روانى كه تماشاگر با ديدن آن جيغ می‌كشد، او از شيوه‌اى استفاده كرد كه در آن از دورترين نمايى كه مى‌توانست به كار ببرد (نماى رو به پایین/های انگل از مهاجم كه به طرف قربانى خيز برمى دارد) به نزديك ترين نما (يك كلوزآپ درشت از كارآگاه در لحظه حمله) كات مى‌كند. تكنيک هيچكاک؛ قدرت بصرى او را به نمايش مى‌گذارد.»

     آلفرد هیچکاک

     هیچکاک خود زمانی گفته بود که اگر من سیندرلا را هم می‌ساختم تماشاگران در کالسکه او دنبال جسد می‌گشتند. او همچنین گفته بود: «من قتل را به درون خانه کشاندم جایی که به آن تعلق داشت.» به گفته هیچکاک؛ جنایت مثل سنگی است که به درون مرداب راکدی پرتاب می‌شود. بیشتر فیلم‌های جنایی هیچکاک از سنت درام‌های جنایی انگلیسی که در آن جنایتی اتفاق می‌افتد و پلیس یا کاراگاه دنبال قاتل می‌گردند پیروی نمی‌کند (داستان‌هایی که به «چه کسی مرتکب قتل شد/ who done it? معروف‌اند) بلکه هیچکاک از همان اول فیلم، قاتل را به ما نشان می‌دهد و اینکه چگونه مرتکب جنایت می‌شود. یعنی ساختار فیلم‌های هیچکاک، متفاوت با ساختار فیلم‌های معمایی و کارآگاهی متعارف است. قصد او از نمایش قتل، به جای ایجاد کنجکاوی یا شوک در تماشاگر، بررسی انگیزه‌های قاتل و ریشه‌های روانکاوانه جنایت است. با این حال با اینکه هیچکاک، از ابتدا هویت قاتل را برای ما افشا می‌کند، اما به کمک تمهیدات دیگر مثل پنهان کردن بخشی از  اطلاعات از تماشاگر یا نشان دادن قربانیان در وضعیت خطر؛ بدون اینکه خودشان از وجود قاتل باخبر باشند، دلهره و تعلیق موثری ایجاد می‌کند. ژیل دلوز می‌گوید که در فیلم‌های هیچکاک، قاتل‌ها در واقع وسیله و مامورند یعنی جنایت را به خاطر شخص دیگری انجام می‌دهند. یعنی جنایتکار حقیقی جنایتش را به خاطر مرد بی‌گناهی مرتکب شده که چه دوست داشته باشیم چه نداشته باشیم دیگر بی‌گناه نیست. به عقیده دلوز؛ در فیلم‌های هیچکاک؛ فرد مرتکب جنایت نمی‌شود بلکه آن را تحویل می‌دهد، آن را می‌بخشد یا مبادله می‌کند. دلوز از یک امر سوم حرف می‌زند که بین قاتل (آدمکش) و قربانی قرار دارد.

    فیلم‌های جنایی هیچکاک با رویکردی کاتولیکی ساخته شده‌اند. اینکه هر مجرمی در این جهان؛ سزای اعمالش را می‌بیند. شخصیت های تبهکار و قاتل در فیلم‌های هیچکاک، با انگیزه‌های مختلف مثل عقده های جنسی، خیانت یا انتقام با دقت و مهارت شگفت‌انگیزی دست به جنایت می‌زنند اما در نهایت پاسخ عمل تبهکارانۀ خود را می بینند و مجازات می‌شوند. همه فیلم‌های هیچکاک عنصر ترس و دلهره را در خود دارند و او به کمک ساختار پیچیده تصویری و نیروی تدوین و تعلیق، این ترس و دلهره را به تماشاگر منتقل می‌کند. وحشت در آثار او موهوم نیستو  پایه و اساس متافیزیکی ندارند بلکه کاملاً زمینی و واقعی‌اند. هنر هیچکاک در این است که نخبه‌گرا و روشنفکر نیست بلکه به تماشاگر عام فکر می کند و در عین حال برای نظریه پردازان و منتقدان جدی سینما نیز شگفت‌انگیز و منحصر بفرد است. او هرگز ژست یک فیلمساز متفکر را نگرفت و تحلیل نظری برای فهم پدیده های جهان ارائه نداد بلکه استادی ماهر و چیره‌دست بود که ناامنی زندگی و ترس‌ها و اضطراب‌های زندگی در این جهان را تصویر کرد.

    آلفرد هیچکاک فیلم روانی فیلم سرگیجه
    اشتراک Email Telegram WhatsApp Copy Link
    مقاله قبلیسیلی‌های سینمایی / دربارۀ ۱۰ سیلی ماندگار در سینمای ایران
    مقاله بعدی همچون در یک آینه / بازخوانی «خشت و آینه» ابراهیم گلستان
    پرویز جاهد

    مطالب مرتبط

    یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | به بهانۀ ۸۰ سالگی فیلم «رم، شهر بی‌دفاع»

    سحر عصرآزاد

    انحراف جنسی و سادومازوخیسم در «معلم پیانو»ی هانکه

    مهرداد پارسا

    بلا رمزی به مثابه دکتر جکیل و آقای هاید! | یادداشتی بر فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

    امیرمهدی عسلی
    نظرتان را به اشتراک بگذارید

    Comments are closed.

    پیشنهاد سردبیر

    دان سیگل و اقتباس نئو نوآر از «آدمکش‌ها»ی ارنست همینگوی

    داستان‌های فینیکس | ۱- فیل در تاریکی

    گچ | داستان کوتاه از دیوید سالایی

    ما را همراهی کنید
    • YouTube
    • Instagram
    • Telegram
    • Facebook
    • Twitter
    پربازدیدترین ها
    Demo
    پربازدیدترین‌ها

    پنجاه تابلو | ۴۸- پنج نمونۀ‌ برتر از فیگورهایی با نمای پشت در نقاشی

    یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | به بهانۀ ۸۰ سالگی فیلم «رم، شهر بی‌دفاع»

    بررسی فمنیستی رمان «گوگرد» نوشته‌ی عطیه عطارزاده

    پیشنهاد سردبیر

    لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

    امیر گنجوی

    آن سوی فینچر / درباره فیلم Mank (منک)

    امین نور

    چرا باید فیلم‌های معمایی را چند بار دید؟ / تجربه تماشای دوباره فایت کلاب

    پریسا جوانفر

    مجله تخصصی فینیکس در راستای ایجاد فضایی کاملا آزاد در بیان نظرات، از نویسنده‌ها و افراد حرفه‌ای و شناخته‌شده در زمینه‌های تخصصیِ سینما، ادبیات، اندیشه، نقاشی، تئاتر، معماری و شهرسازی شکل گرفته است.
    این وبسایت وابسته به مرکز فرهنگی هنری فینیکس واقع در تورنتو کانادا است. لازم به ذکر است که موضع‌گیری‌های نویسندگان کاملاً شخصی است و فینیکس مسئولیتی در قبال مواضع ندارد.
    حقوق کلیه مطالب برای مجله فرهنگی – هنری فینیکس محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

    10 Center Ave, Unit A Second Floor, North York M2M 2L3
    • Home

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.