Close Menu
مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس

    Subscribe to Updates

    Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

    What's Hot

    «ساتریکون» یا دوزخ فلینی

    یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | بن‌بست

    وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

    Facebook X (Twitter) Instagram Telegram
    Instagram YouTube Telegram Facebook X (Twitter)
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    • خانه
    • سینما
      1. نقد فیلم
      2. جشنواره‌ها
      3. یادداشت‌ها
      4. مصاحبه‌ها
      5. سریال
      6. مطالعات سینمایی
      7. فیلم سینمایی مستند
      8. ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۲۴
      9. همه مطالب

      سکوت به مثابه‌ی عصیان | درباره‌ی «پرسونا»ی برگمان

      ۱۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «گناهکاران»؛ کلیسا، گیتار و خون‌آشام

      ۱۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی یا موعظه‌گری در مذمت فلاکت | نگاهی به فیلم «رها»

      ۱۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      حافظه در برابر استبداد | از سازه‌ی روایی تا زیبایی‌شناسی مقاومت

      ۲۰ فروردین , ۱۴۰۴

      برلیناله ۲۰۲۵ | گفتگو با نادر ساعی‌ور

      ۶ اسفند , ۱۴۰۳

      «هیچ حیوانی این چنین درنده نیست»؛ برهان قربانی و روایت امروزی شکسپیر

      ۳ اسفند , ۱۴۰۳

      برلیناله ۲۰۲۵ | گزارش فیلم ماه آبی به کارگردانی ریچارد لینکلیتر

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳

      ماه آبی: سرود اندوهگین برای هنر، زیبایی و اشتیاق

      ۳۰ بهمن , ۱۴۰۳

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | بن‌بست

      ۲۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      هفت روز از هفت وادی عشق و شک و زندان | نگاهی به فیلم «هفت روز»، ساخته‌ی علی صمدی احدی، محصول آلمان، ۲۰۲۴

      ۲۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ کلاسیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | به بهانۀ ۷۵ سالگی فیلم «جنگل آسفالت»

      ۲۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سمفونی خون و گلوله | یادداشتی بر فیلم جنگاوری به کارگردانی ری مندوزا و الکس گارلند

      ۱۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      من با نینو بزرگ شدم | گفتگو با فرانچسکو سرپیکو، بازیگر سریال «دوست نابغه من»

      ۱۹ فروردین , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      گفتگوی اختصاصی | نانا اکوتیمیشویلی: زنان در گرجستان در آرزوی عدالت و دموکراسی هستند

      ۲۳ اسفند , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی | پرده‌برداری از اشتیاق: دنی کوته از «برای پل» و سیاست‌های جنسیت در سینما می‌گوید

      ۱۸ اسفند , ۱۴۰۳

      تاسیانی به رنگ آبی، کمیکی که تبدیل به گلوله شد | نگاهی به فضاسازی و شخصیت‌پردازی در سریال تاسیان

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سرانجام، جزا! | یادداشتی بر سه اپیزود ابتدایی فصل دوم سریال آخرین بازمانده‌ از ما

      ۱۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سریال Andor: چگونه سال‌های «گنگستری» استالین جوان الهام‌بخش مجموعه‌ی جنگ ستارگان شد

      ۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      بازخوانی یک سریال ماندگار | قصه‌های مجید و قصه‌های کیومرث

      ۲۰ فروردین , ۱۴۰۴

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      رئالیسم اجتماعی در سینمای ایران

      ۱۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      گزارش کارگاه تخصصی آفرینش سینمایی با مانی حقیقی در تورنتو

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      سینما به مثابه‌ی هنر | نگاهی به کتاب «دفترهای سرافیو گوبینو فیلم‌بردار سینما» اثر لوئیجی پیراندللو

      ۷ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نصرت کریمی؛ دست‌ هنرمندی که قرار بود قطع‌ شود

      ۲۹ فروردین , ۱۴۰۴

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      هم‌آواز نبود، آوازی هم نبود | نگاهی به مستند «ماه سایه» ساخته‌ی آزاده بیزارگیتی

      ۸ فروردین , ۱۴۰۴

      نصرت کریمی، مردی برای تمام فصول

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      «ساتریکون» یا دوزخ فلینی

      ۲۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | بن‌بست

      ۲۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۶- آئورا

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      «ساتریکون» یا دوزخ فلینی

      ۲۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | بن‌بست

      ۲۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      هفت روز از هفت وادی عشق و شک و زندان | نگاهی به فیلم «هفت روز»، ساخته‌ی علی صمدی احدی، محصول آلمان، ۲۰۲۴

      ۲۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • ادبیات
      1. نقد و نظریه ادبی
      2. تازه های نشر
      3. داستان
      4. گفت و گو
      5. همه مطالب

      نگاهی به داستان «گل‌ها» نوشته‌ی «آلیس واکر»

      ۲۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      درهم‌ریختگی زبان‌ها

      ۱۴ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «ویزور» نوشته‌ی ریموند کارور

      ۱۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      بازخوانی یک شاهکار | «مسخ» نوشته‌ی فرانتس کافکا

      ۱۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «خانواده‌ی مصنوعی» نوشته‌ی آن تایلر

      ۲ فروردین , ۱۴۰۴

      شعف در دلِ تابستان برفی | درباره «برف در تابستان» نوشتۀ سایاداویو جوتیکا

      ۲۸ اسفند , ۱۴۰۳

      رازهای کافکا | نوشتهٔ استوآرت جفریز

      ۲۴ بهمن , ۱۴۰۳

      دربارۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد» نوشتۀ جسیکا اَو

      ۱۸ دی , ۱۴۰۳

      داستان‌های فینیکس | ۱۶- آئورا

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      مرد خانه | داستان کوتاه از فرانک اُکانر

      ۲۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۵- رفیق

      ۱۶ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۴- نمایش افسانه‌ای برای وقتی دیگر

      ۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      اعتماد بین سینماگر و نویسنده از بین رفته است | گفتگو با شیوا ارسطویی

      ۲۴ اسفند , ۱۴۰۳

      هر رابطۀ عشقی مستلزم یک حذف اساسی است | گفتگو با انزو کرمن

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      زمان و تنهایی | گفتگو با پائولو جوردانو، خالقِ رمان «تنهایی اعداد اول»

      ۷ اسفند , ۱۴۰۳

      همچون سفر، مادر و برفی که در نهایت آب می‌شود | گفتگو با جسیکا او نویسندۀ رمان «آنقدر سرد که برف ببارد»

      ۲۳ بهمن , ۱۴۰۳

      وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      داستان‌های فینیکس | ۱۶- آئورا

      ۲۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      مرد خانه | داستان کوتاه از فرانک اُکانر

      ۲۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نگاهی به داستان «گل‌ها» نوشته‌ی «آلیس واکر»

      ۲۰ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • تئاتر
      1. تاریخ نمایش
      2. گفت و گو
      3. نظریه تئاتر
      4. نمایش روی صحنه
      5. همه مطالب

      گفتگو با فرخ غفاری دربارۀ جشن هنر شیراز، تعزیه و تئاتر شرق و غرب

      ۲۸ آذر , ۱۴۰۳

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      او؛ اُگوست استریندبرگ است!

      ۲۸ فروردین , ۱۴۰۴

      کارل گئورگ بوشنر، پیشگام درام اکسپرسیونیستی 

      ۷ فروردین , ۱۴۰۴

      سفری میان سطور و روابط آدم‌ها | درباره نمایشنامه «شهر زیبا» نوشته کانر مک‌فرسن

      ۲۸ دی , ۱۴۰۳

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴

      اندکی عشق و کمی بیشتر اقتدارگرایی | درباره نمایش «هارشدگی» به کارگردانی پویان باقرزاده

      ۲۱ فروردین , ۱۴۰۴

      عباس نعلبندیان با تفاوت آغاز می‌شود!

      ۱۹ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      تاب‌آوری در زمانه فردگرایی | درباره نمایش «کتابخانه نیمه‌شب»

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی درباره زندگی سهراب شهید ثالث | درباره اجرای «فوگ غربت» به نویسندگی و کارگردانی نیما شهرابی

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      نمایشی که تمام تماشاگران را از حال می‌­برد

      ۳۰ فروردین , ۱۴۰۴
    • نقاشی
      1. آثار ماندگار
      2. گالری ها
      3. همه مطالب

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۳- مردان برهنه از نگاه سیلویا اسلی

      ۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۲- پیتر دویگ: نقاش نقاشان

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      فرانسیس بیکن؛ آخرالزمان بشر قرن بیستم

      ۲۱ دی , ۱۴۰۳

      گنجی که سال‌ها در زیرزمین موزۀ هنرهای معاصر تهران پنهان بود |  گفتگو با عليرضا سميع آذر

      ۱۵ آذر , ۱۴۰۳

      پنجاه تابلو | ۴۵- جرج گروس: نقاشی از دل دادائیسم و آنارشیسم

      ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۴- فلیکس نوسبام: نقاش هولوکاست

      ۱۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۳- مردان برهنه از نگاه سیلویا اسلی

      ۸ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      پنجاه تابلو | ۴۲- پیتر دویگ: نقاش نقاشان

      ۱ اردیبهشت , ۱۴۰۴
    • موسیقی
      1. آلبوم های روز
      2. اجراها و کنسرت ها
      3. مرور آثار تاریخی
      4. همه مطالب

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳

      وودستاک: اعتراضی فراتر از زمین‌های گلی

      ۲۳ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      زناکیس و موسیقی

      ۲۷ دی , ۱۴۰۳

      چرا ما می­‌خواهیم باور کنیم که جیم موریسون هنوز زنده است؟

      ۱۸ فروردین , ۱۴۰۴

      در فاصله‌ای دور از زمین | تحلیل جامع آلبوم The Overview اثر استیون ویلسون

      ۱۷ فروردین , ۱۴۰۴

      گرمی ۲۰۲۵ | وقتی موسیقی زیر سایه انتقادات و مصالحه قرار می‌گیرد

      ۱۲ اسفند , ۱۴۰۳

      دریم تیتر و Parasomnia:  یک ادیسه‌ی صوتی در ناخودآگاه ما

      ۲ اسفند , ۱۴۰۳
    • معماری

      معماری می‌تواند روح یک جامعه را لمس کند | جایزه پریتزکر ۲۰۲۵

      ۱۴ فروردین , ۱۴۰۴

      پاویون سرپنتاین ۲۰۲۵ اثر مارینا تبسم

      ۱۶ اسفند , ۱۴۰۳

      طراحان مد، امضای خود را در گراند پَله ثبت می‌کنند | گزارشی از Runway مد شانل

      ۹ اسفند , ۱۴۰۳

      جزیره‌ کوچک (Little Island)، جزیره‌ای سبز در قلب نیویورک

      ۲۵ بهمن , ۱۴۰۳

      نُه پروژه‌ برتر از معماری معاصر ایران | به انتخاب Architizer

      ۱۸ بهمن , ۱۴۰۳
    • اندیشه

      جنگ خدایان و غول‌ها

      ۳۱ فروردین , ۱۴۰۴

      ملی‌گرایی در فضای امروز کانادا: از سرودهای جمعی تا تشدید بحث‌های سیاسی

      ۴ فروردین , ۱۴۰۴

      ترامپ و قدرت تاریخ: بازخوانی دیروز برای ساخت فردا

      ۶ بهمن , ۱۴۰۳

      در دفاع از زیبایی انسانی

      ۱۲ دی , ۱۴۰۳

      اسطوره‌ی آفرینش | کیهان‌زایی و کیهان‌شناسی

      ۲ دی , ۱۴۰۳
    • پرونده‌های ویژه
      1. پرونده شماره ۱
      2. پرونده شماره ۲
      3. پرونده شماره ۳
      4. پرونده شماره ۴
      5. پرونده شماره ۵
      6. همه مطالب

      دموکراسی در فضای شهری و انقلاب دیجیتال

      ۲۱ خرداد , ۱۳۹۹

      دیجیتال: آینده یک تحول

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      رابطه‌ی ویدیوگیم و سینما؛ قرابت هنر هفت و هشت

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      Videodrome و مونولوگ‌‌هایی برای بقا

      ۱۲ خرداد , ۱۳۹۹

      مسیح در سینما / نگاهی به فیلم مسیر سبز

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آیا واقعا جویس از مذهب دلسرد شد؟

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      بالتازار / لحظه‌ی لمس درد در اتحاد با مسیح!

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      آخرین وسوسه شریدر

      ۱۵ مرداد , ۱۳۹۹

      هنرمند و پدیده‌ی سینمای سیاسی-هنر انقلابی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پایان سینما: گدار و سیاست رادیکال

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      گاوراس و خوانش راسیونالیستی ایدئولوژی

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      انقلاب به مثابه هیچ / بررسی فیلم باشگاه مبارزه

      ۱۲ مهر , ۱۳۹۹

      پورن‌مدرنیسم: الیگارشی تجاوز

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      بازنمایی تجاوز در سینمای آمریکا

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      تصویر تجاوز در سینمای جریان اصلی

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      آیا آزارگری جنسی پایانی خواهد داشت؟

      ۲۱ بهمن , ۱۳۹۹

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      خدمت و خیانت جشنواره‌ها

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      سیاست‌های سینما و جشنواره‌های ایرانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      اوج و حضیض در یک ژانر / فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      درباره حضور فیلم‌های محمد رسول اف در جشنواره‌های خارجی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰

      ناشاد در غربت و وطن / جعفر پناهی و حضور در جشنواره‌های جهانی

      ۳۱ تیر , ۱۴۰۰
    • ستون آزاد

      نمایش فیلم مهیج سیاسی در تورنتو – ۳ مِی در Innis Town Hall و Global Link

      ۵ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      آنچه پالین کیل نمی‌توانست درباره‌ی سینمادوستان جوان تشخیص دهد

      ۳ اردیبهشت , ۱۴۰۴

      هر کجا باشم، شعر مال من است

      ۳۰ اسفند , ۱۴۰۳

      لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

      ۱۴ اسفند , ۱۴۰۳

      کانادا: سرزمین غرولند، چسب کاغذی و دزدهای حرفه‌ای!

      ۱۱ دی , ۱۴۰۳
    • گفتگو

      ساندنس ۲۰۲۵ | درخشش فیلم‌های ایرانی «راه‌های دور» و «چیزهایی که می‌کُشی»

      ۱۳ بهمن , ۱۴۰۳

      روشنفکران ایرانی با دفاع از «قیصر» به سینمای ایران ضربه زدند / گفتگو با آربی اوانسیان (بخش دوم)

      ۲۸ شهریور , ۱۴۰۳

      علی صمدی احدی و ساخت هفت روز: یک گفتگو

      ۲۱ شهریور , ۱۴۰۳

      «سیاوش در تخت جمشید» شبیه هیچ فیلم دیگری نیست / گفتگو با آربی اُوانسیان (بخش اول)

      ۱۴ شهریور , ۱۴۰۳

      مصاحبه اختصاصی با جهانگیر کوثری، کارگردان فیلم «من فروغ هستم» در جشنواره فیلم کوروش

      ۲۸ مرداد , ۱۴۰۳
    • درباره ما
    مجله تخصصی فینیکسمجله تخصصی فینیکس
    مقالات سینما

    بازجویی شهروندان مبرا از سوءظن / نگاهی به فیلم آیه‌های زمینی

    پرویز جاهدپرویز جاهد۷ آذر , ۱۴۰۲
    اشتراک گذاری Email Telegram WhatsApp
    اشتراک گذاری
    Email Telegram WhatsApp

    «آیه‌های زمینی»، سومین فیلم بلند علی عسگری  و دومین فیلم علیرضا خاتمی است که مشترکاً ساخته اند؛ فیلمی اپیزودیک که در ۹ اپیزود، صحنه‌هایی اگزجره شده و اغلب طنزآمیز از جامعه امروز ایران و زندگی ایرانیانی از طبقات و قشرهای گوناگون و در سنین مختلف از کودکی تا پیری را روایت می‌کند. مردمی که در وضعیت‌هایی کاملاً ابزورد گیر کرده‌اند و با محدودیت‌هایی که از طرف سیستم به آنها تحمیل شده در چالش‌اند. عنوان فیلم نیز از شعر «آیه‌های زمینی» فروغ فرخزاد گرفته شده که شعری با مایه‌های آپوکالیپتیکی است و با تم فیلم همخوانی دارد:

    آنگاه

    خورشید سرد شد

    و برکت از زمین‌ها رفت

    و سبزه‌ها به صحراها خشکیدند

    و ماهیان به دریاها خشکیدند

    و خاک مردگانش را

    زان پس به خود نپذیرفت

     «آیه‌های زمینی» فیلمی مینی‌مالیستی و در ژانر تراژیکمدی است. عسگری و خاتمی (سازندگان فیلم)، آدم‌های مختلف را که در وضعیت‌های عجیب و غریب و مضحک گیر افتاده‌اند، در میزانسن‌هایی ساده که حالت بازخواست و بازجویی دارد، رو در روی هم نشانده‌اند. در هر کدام از اپیزودها، یک نفر را در فضای بسته یک اتاق می‌بینیم که روبروی کسی نشسته و به سوال‌های او پاسخ می‌دهد. دوربین روی چهره مصاحبه‌شونده فیکس شده و هیچگاه به نمایی از مصاحبه گر کات نمی‌شود و تنها صدای آن فرد را خارج از قاب می‌شنویم که صدایی اکوسماتیک (بدون بدن) و قاهر و مظهر قدرت و اقتداری مسلط در جامعه است. با اینکه میزانسن، معمولی و ساده است اما شیوه مصاحبه و فضای گفتگو، شبیه بازجویی‌های پلیسی-امنیتی است. در هر کدام از این موقعیت‌ها شکل‌های گوناگونی از تفتیش عقاید، ریاکاری مذهبی و مداخلهٔ آشکار در زندگی خصوصی شهروندان دیده می‌شود؛ از کارمند اداره‌ای که با درخواست پدری برای نامگذاری فرزندش مخالفت می‌کند تا مدیر مدرسه‌ای که دختر دانش‌آموزی را برای دیده‌شدن با دوست پسرش مؤاخذه می‌کند و یا مأمور پلیس راهنمایی و رانندگی که زن راننده‌ای را به‌خاطر بی‌حجاب بودن در اتومبیلش بازخواست می‌کند. هر کدام از اپیزودها، روایتی از  رویه وسبکی از زندگی است که نماینده یک سیستم اقتدارگرا می‌خواهد آن را به شهروندان تحمیل کند و آنها از پذیرش آن امتناع کرده و در برابر خواست‌های مصاحبه گر مقاومت و ایستادگی می کنند. یک نوع مقاومت مدنی در برابر تحمیل یک سبک زندگی خاص از سوی حکومت. موضوعی که در هر قسمت مطرح می شود، مسئله روز جامعه و تنگناهایی است که مردم با آن مواجه اند. از حجاب اجباری زنان و تنبیه ها و مجازات‌های دولتی برای زنانی که این قانون را رعایت نمی‌کنند گرفته تا اعمال زور در مدارس دخترانه تا تحمیل نام کودکان در اداره ثبت احوال و فشارهای اداره سانسور بر فیلمنامه‌نویس ها و کارگردان‌های سینما.

    فیلم آیه‌های زمینی

    علاوه بر 9 اپیزود، فیلم دارای یک مقدمه و یک موخره هم هست. مقدمه که درواقع سکانس افتتاحیه فیلم است با نمایی اکستریم لانگ شات از تهران در هنگام سپیده دم و با صدای اذان صبح شروع می‌شود. بعد صدای بوق اتومبیل‌ها و هیاهوی مردم و داد و بیداد آدم ها و جیغ امبولانس‌ها را می‌شنویم. در اپیزود اول با عنوان «دیوید»، مرد جوانی را در اداره ثبت احوال می‌بینیم که می خواهد اسم بچه اش را دیوید بگذارد اما مامور ثبت احوال می‌گوید که این کار ممکن نیست و موقعیتی طنزآمیز و جفنگ بین آنها شکل می‌گیرد. من خود ماجرایی را که در این اپیزود روایت شده شخصا تجربه کرده‌ام زمانی که سی سال قبل برای ثبت اسم پسرم باربد و گرفتن شناسنامه او به اداره ثبت احوال مراجعه کردم و مامور ثبت احوال تا آن زمان اسم باربد را نشنیده بود و هرچه برایش توضیح دادم و از شاهنامه فردوسی شعر خواندم و داستان شبدیز، اسب خسرو پرویز و بربط نوازی باربد را برایش تعریف کردم بی فایده بود و می‌گفت نمی‌شود و کتابچه ای به من داد و گفت باید از میان اسامی مندرج در این کتاب یک اسم را برای بچه‌ات انتخاب کنی و از من اصرار و از ایشان انکار و هیچ فایده نکرد تا اینکه چند روز بعد به واسطه دوستی که آشنایی در ثبت احوال داشت موفق شدم شناسنامه پسرم را با اسم باربد ثبت کنم. در این اپیزود نیز ارباب رجوع سماجت می‌کند اما مامور مسئول زیر بار نمی‌رود. اپیزود دوم، با عنوان سلنا، دختربچه 9 ساله‌ای را نشان می‌دهد که در یک مغازه لباس فروشی در حالی که هدفونی به گوش دارد و سرگرم شنیدن یک موزیک پاپ است، جلوی یک آینه می‌رقصد. صدای مادر او را خارج از کادر می‌شنویم که با فروشنده مغازه سرگرم انتخاب چادری برای مراسم جشن تکلیف این دختربچه در مدرسه است. دخترک که تی شرت و شلوار جین پوشیده با اکراه چادر و مقعنه‌ای را که فروشنده به مادرش توصیه کرده می‌پوشد اما بعد فوراً آن را از تن درمی آورد و دوباره شروع به رقصیدن جلوی آینه می‌کند. این اپیزود نیز بیانگر تضاد بین سبک زندگی واقعی مردم و سبک و الگوی زندگی تحمیلی و دیکته شده از طرف حکومت است که حتی دختربچه مدرسه‌ای نیز زیر بار آن نمی‌رود.

    اپیزود سوم درباره دختر محصل نوجوانی به نام آرام است که در برابر مدیر یا ناظم مدرسه اش نشسته و درباره رابطه اش با دوست پسرش مواخذه می‌شود. مدیر حتی به رنگ موی دخترک نیز گیر می‌دهد و او را تا حدی تحت فشار قرار می‌دهد که او مجبور به اعتراف می‌شود. در اپیزود چهارم، دختر جوانی به نام صدف که راننده اسنپ است، به خاطر بی‌حجابی یکی از سرنشینشان اتومبیلش که عکسش را دوربین راهنمایی رانندگی گرفته بازخواست می‌شود. با اینکه دختر می‌گوید که عکس مربوط به برادر اوست که موهای بلندی دارد اما مامور پلیس زیر بار نمی‌رود و او را مجرم می‌شناسد و دستور ضبط اتومبیل‌اش را می‌دهد. اپیزود پنجم مربوط به سوء‌استفاده جنسی از زنان در شرکت‌ها و ادارات ایران است. زن جوانی به نام فائزه برای استخدام در یک شرکت خصوصی، تحت فشاری روانی از سوی فرد مصاحبه کننده قرار می‌گیرد. او به شرطی می‌تواند استخدام شود که به رئیس شرکت خدمت جنسی دهد. اپیزود ششم، نشان می‌دهد که قربانیان آزار جنسی در ایران فقط زن‌ها نیستند. مردی که در جاهای مختلف بدنش غزلی از مولانا را تتو کرده برای گرفتن گواهینامه رانندگی اش، مجبور می‌شود لباس‌هایش را در مقابل مصاحبه شونده که رفتاری هیستریک و سادیستی دارد درآورد.

    فیلم آیه‌های زمینی

    آنچه که در اپیزود ششم روایت می‌شود، تجربه آزاردهنده و وحشتناک گزینش عقیدتی سیاسی است که تقریبا هر فرد ایرانی برای استخدام یا ادامه تحصیل در ایران به ناچار از سر گذرانده. کارگری که به خاطر تعطیل شدن کارخانه محل کارش، بیکار شده برای استخدام در موسسه ای دیگر، مجبور است در یک مصاحبه گزینشی ایدئولوژیک عذاب آور و تحقیرآمیز شرکت کند و به سوالاتی درباره اعتقادات دینی اش و اینکه آیا فرایض دینی را انجام می دهد یا نه پاسخ دهد. در اپیزود هفتم، جوان فیلمنامه‌نویسی به نام علی که برای اخذ مجوز فیلمنامه اش به اداره ارشاد می رود، با فرد سانسورچی بر سر جزییات فیلمنامه‌اش چانه زده و بحث و جدل می‌کند. نویسنده به سانسورچی ارشاد می‌گوید که فیلمنامه‌اش سیاه‌نمایی نیست، شخصیت زن و مسئله حجاب ندارد و درباره پدرش است. اما سانسورچی معتقد است که او در فیلمنامه به پدر خودش بی‌احترامی کرده و در آخر نیز او را می کشد لذا فیلمنامه باید کاملا تغییر کند. این بخش که کاملاً خودبازتابانه است، بیانگر وضعیت مضحک، اسفناک و فرسایشی فیلمسازی در ایران است. در اپیزود نهم که آخرین اپیزود فیلم است و لحنی شعاری دارد، زنی در جستجوی سگ اش که ماموران نیروی انتظامی آن را ضبط کرده‌اند به اداره پلیس مراجعه می کند اما مامور اداره به او می گوید: «تو این شهر آدم گم می‌شه پیدا نمی شه، اونوقت شما دنبال سگت هستی؟ سگ نجس است، برو قناری بگیر.»

    فیلم با موخره‌ای طعنه‌آمیز و سورئال و البته هولناک به پایان می‌رسد. تصویری پیشگویانه و آپوکالیپتیکی از تهران. با اینکه موقعیت‌ها در «آیه‌های زمینی»، به خاطر ویژگی ابزورد آن تا حد زیادی سورئال، اغراق آمیز و کافکایی است اما آنچه که به نمایش درآمده تنها گوشه‌هایی از واقعیت موجود و وضعیت گروتسک زندگی روزمره شهروندان ایرانی است که گرفتار بوروکراسی، ممنوعیت‌ها، محدودیت‌ها، امر و نهی‌ها و زورند و هر روز در موسسات، شرکت‌ها و اداره‌های مختلف دولتی و خصوصی، تهدید و تحقیر می‌شوند. با اینکه فیلم مجموعه‌ای از خرده روایت‌ها است اما این خرده روایت‌ها در کنار هم، روایتی غم انگیز از وضعیت یک شهر و شهروندان آن است.

    آیه‌های زمینی علی عسگری
    اشتراک Email Telegram WhatsApp Copy Link
    مقاله قبلیگزارش تصویری از جشنواره شب‌های لیگتی
    مقاله بعدی نگاه فلسفی به تاریخ در لحظه چکاندن ماشه / درباره فیلم قاتل ساخته دیوید فینچر
    پرویز جاهد

    مطالب مرتبط

    «ساتریکون» یا دوزخ فلینی

    پرویز جاهد

    یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | بن‌بست

    سحر عصرآزاد

    وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

    رضا‍ صائمی
    نظرتان را به اشتراک بگذارید

    Comments are closed.

    پیشنهاد سردبیر

    دان سیگل و اقتباس نئو نوآر از «آدمکش‌ها»ی ارنست همینگوی

    داستان‌های فینیکس | ۱- فیل در تاریکی

    گچ | داستان کوتاه از دیوید سالایی

    ما را همراهی کنید
    • YouTube
    • Instagram
    • Telegram
    • Facebook
    • Twitter
    پربازدیدترین ها
    Demo
    پربازدیدترین‌ها

    «ساتریکون» یا دوزخ فلینی

    یک پنجره برای دیدن؛ ایرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها | بن‌بست

    وقتی سینما قصه می‌گوید | نگاهی به کتاب روایت و روایتگری در سینما

    پیشنهاد سردبیر

    لهجه من، هویت من: وقتی نژادپرستی زبانی خودش را پشت تمسخر پنهان می‌کند

    امیر گنجوی

    آن سوی فینچر / درباره فیلم Mank (منک)

    امین نور

    چرا باید فیلم‌های معمایی را چند بار دید؟ / تجربه تماشای دوباره فایت کلاب

    پریسا جوانفر

    مجله تخصصی فینیکس در راستای ایجاد فضایی کاملا آزاد در بیان نظرات، از نویسنده‌ها و افراد حرفه‌ای و شناخته‌شده در زمینه‌های تخصصیِ سینما، ادبیات، اندیشه، نقاشی، تئاتر، معماری و شهرسازی شکل گرفته است.
    این وبسایت وابسته به مرکز فرهنگی هنری فینیکس واقع در تورنتو کانادا است. لازم به ذکر است که موضع‌گیری‌های نویسندگان کاملاً شخصی است و فینیکس مسئولیتی در قبال مواضع ندارد.
    حقوق کلیه مطالب برای مجله فرهنگی – هنری فینیکس محفوظ است. نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

    10 Center Ave, Unit A Second Floor, North York M2M 2L3
    • Home

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.